De hagelstenen, met een omvang van soms wel 4 centimeter, slaan kraters in boombasten, breken takken en jagen het blad van de bomen.Veertig boomkwekerijen in de dorpen Ochten, Opheusden, Dodewaard en Heteren worden door de hagelstorm getroffen. Ongeveer 250 hectare bomen loopt schade op. Uit onderzoek in opdracht van de Boomkwekersvereniging Kring Opheusden blijkt dat 10 procent hiervan onherstelbaar vernield is. Sowieso loopt het hele gebied in de buienlijn een groeiachterstand op van een half seizoen.

Voor Jan Arends, vicevoorzitter van de boomkwekersvereniging en mede-eigenaar van boomkwekerij Arends Den Heuvel, is de hagelbui een moment van verbijstering. „Het leek alsof er een grote versnipperaar over de kwekerijen was gegaan. Een pijnlijke gewaarwording voor veel boomkwekers. Jaren van noeste arbeid versplinterden voor hun ogen. Alles hebben ze ervoor gegeven. En weg was het.”

Al snel roept de kwekersvereniging een technische werkgroep in het leven. Er worden tips en adviezen voor een effectief herstel van de schade gegeven. Tevens richt de club een hulpgroep op voor kwekers. „De collegialiteit en het meeleven waren groot”, constateert Arends. „Ondernemers hier ter plaatse zijn gunnend naar elkaar. Er is veel vrijwillige hulp geboden.”

Genezing
Een van de adviezen van de werkgroep luidt dat alle beschadigde bomen met het bacteriedodende Topsin M bespoten moeten worden. „Dat was nog even spannend”, erkent Arends. Door de behandeling had er een schimmel- of bacterie-infectie op kunnen treden. Bomen zouden dan tot in de kern verzieken en alsnog afgeschreven moeten worden. „Gelukkig heeft het helend gewerkt; veel wonden herstelden. Achteraf bezien valt het dus allemaal nog mee.”

Een groot gedeelte van de beschadigde bomen blijkt achteraf vatbaar voor herstel. Boomsoorten echter met een vlezige bast, zoals de Catalpa en de Robinia, blijken hopeloos verloren. Ze worden gerooid en vernietigd.

Bomen waarbij de toppen zijn afgebroken, blijken teruggesnoeid te kunnen worden, zodat ze opnieuw kunnen aangroeien, zij het met een forse groeiachterstand. Volgens Arends gebruikten kwekers gedurende vijf weken hun reguliere arbeids­uren plus 30 procent om de schade te herstellen.

Henk Mauritz, directeur van boomkwekerij Combinatie Mauritz in Opheusden, kan erover meepraten. Bijna een vijfde van zijn 110 hectare bomen ligt in het buiengebied. De hagelstorm levert hem „aanzienlijke schade” op. Zo’n 2 hectare moet uiteindelijk gerooid en vernietigd worden. De rest van zijn bomen, die cosmetische schade oplopen, zijn inmiddels hersteld. „We hebben twee manjaren werk gehad om alles weer op orde te brengen.”

De hagelstenen die uit de lucht vielen, waren puntig, herinnert Mauritz zich. Dat vergrootte volgens hem de verwoestende kracht van de bui. „Het is te hopen dat dit nooit meer gebeurt.”