Al-Qaidaleden zoeken hun toevlucht in Jemen
In Jemen werden deze week de lichamen gevonden van drie buitenlanders, die enkele dagen eerder werden ontvoerd. De buitenlanders, twee Duitse vrouwen en een Zuid-Koreaanse vrouw, werkten in een ziekenhuis in de noordelijke provincie Saada. De affaire is om meerdere redenen verontrustend.
Ten eerste is er het feit dat geen enkele organisatie de verantwoordelijkheid heeft opgeëist. In Jemen worden met grote regelmaat buitenlanders ontvoerd. Meestal door plaatselijke stammen die de gegijzelden gebruiken als onderpand om bepaalde concessies te verkrijgen van de regering in Sanaa. In het geval van de ontvoerde Duitsers gebeurde dit echter niet.Het tweede aspect betreft de reactie van de Jemenitische regering. Deze gaf onmiddellijk de schuld aan de Zaydistammen in het noorden. Deze wezen de beschuldiging echter verontwaardigd van de hand. Analisten zijn geneigd om aan deze ontkenning geloof te hechten. Het doden van buitenlanders past niet in de traditie van de Zaydistammen.
De hele affaire maakt de hachelijke situatie van Jemen weer eens duidelijk. In het noorden van Jemen wonen circa 400 sjiitische Zaydistammen die in 2004 de wapens oppakten tegen de regering in Sanaa. Jarenlang probeerde het Jemenitische leger deze opstand met grof geweld neer te slaan. Het noorden is echter een onherbergzaam berggebied. Uiteindelijk zag de Jemenitische regering zich genoodzaakt om in 2008 een bestand te sluiten met de rebellerende stammen. Maar de situatie bleef onrustig en Sanaa beschuldigt Iran er steeds openlijker van de sjiitische stammen in het noorden te bewapenen.
De Jemenitische regering werd feitelijk tot dit bestand in het noorden gedwongen, omdat de situatie in de zuidelijke provincies begon te escaleren. Het zuiden voelt zich achtergesteld bij het noorden. Wat in 2008 begon als een zuidelijke protestbeweging ontwikkelde zich in 2009 tot een openlijke roep om afscheiding. Sanaa raakte steeds meer de controle kwijt over de situatie in de zuidelijke provincies en zag zich genoodzaakt op grote schaal het leger in te zetten.
De wanhopige situatie in Jemen ontgaat al-Qaida niet. Armoede, binnenlandse chaos en een zwakke regering vormen bij uitstek een natuurlijke voedingsbodem voor deze terreurorganisatie. Al-Qaida is reeds meer dan tien jaar actief in Jemen. Maar tot recentelijk gebruikte al-Qaida het land als een soort achtertuin om elders aanslagen uit te voeren. Deze situatie verandert volgens deskundigen echter snel.
Allerlei buitenlandse rapporten, onder andere van de Amerikaanse CIA, bevestigen dat sinds het begin van het Pakistaanse offensief tegen de taliban al-Qaida begonnen is op grote schaal zijn leden naar Jemen te transporteren. De Jemenitische regering ontkent deze beweringen fel, maar de berichten worden van alle kanten bevestigd. Bovendien maakt het Amerikaanse leger in Irak melding van het vertrek van al-Qaidaleden vanuit Irak richting Jemen.
Onlangs maakte al-Qaida op zijn website bekend de opstandelingen in Zuid-Jemen te steunen. Ook is bekend dat er de laatste jaren banden zijn ontstaan tussen al-Qaida en Iran. Wat Iran trouwens niet ontkent. Het onherbergzame berggebied in Noord-Jemen met zijn stammenstructuur is ideaal voor al-Qaida en lijkt op de situatie in Afghanistan.
Noord-Jemen grenst aan Saudi-Arabië. Gevreest wordt dat al-Qaida Jemen zal gebruiken om de hele golfregio te destabiliseren. De haat van Osama bin Laden tegen het Saudische vorstenhuis is bekend. De ontwrichting van Jemen zal grote gevolgen hebben voor de wereldeconomie. Jemen ligt aan de Golf van Aden, waar 40 procent van de olietoevoer naar het Westen passeert.
Jemen is het armste land van de Arabische wereld en het stiefkindje van de rijke golfstaten. Het land wordt verscheurd door opstanden in het noorden en een afscheidingsbeweging in het zuiden. Arabische media verwachten dat er een gezamenlijk Saudisch-Egyptisch plan komt om Jemen uit dit moeras te trekken. De regering in Sanaa wordt gedwongen steeds meer op het leger te steunen.
Deze situatie verklaart waarom Sanaa berichten ontkent dat steeds meer al-Qaidaleden hun toevlucht zoeken in Jemen. De Duitse regering verklaarde na de vondst van de lichamen van de vermoorde Duitse vrouwen dat waarschijnlijk al-Qaida verantwoordelijk was. De Jemenitische regering beschuldigt echter de Zaydi-stammen in het noorden. De reactie lijkt op die van de Spaanse regering na de aanslagen in Madrid in 2004. Vrijwel vanaf het begin was het duidelijk dat al-Qaida verantwoordelijk was, maar Madrid beschuldigde de ETA.
De westerse strijd tegen al-Qaida concentreert zich in volle hevigheid op Afghanistan en Pakistan. Het ontgaat de wereldopinie wat er in Jemen gaande is. Jemen, gedomineerd door al-Qaida, zal de hele regio ontwrichten en dit zal de wereldeconomie harder raken dan de huidige economische crisis.