Koud en kleumerig drommen leerkrachten en leerlingen van de beide basisscholen van Een samen in de speeltuin. De donkere wolken die boven het dorp samenpakken, zijn symbolisch. Onder begeleiding van vrolijke accordeonklanken, niet direct treurmuziek, trekken de actievoerders Een binnen. Onderweg sluiten schoolkinderen, gehuld in actie-T-shirts en zwaaiend met borden, zich bij hen aan. Een leerkracht heeft het cijfer 1 zelfs op zijn wang aangebracht.

„We zijn hier in Een omdat we onderwijs op 1 willen zetten”, roept een actievoerder vanaf het klimrek. „Meer geld voor onderwijs, voor jullie, voor meer meesters en juffen, voor meer hulpen in de klas, voor meer computers in de school. Het is echt heel belangrijk, jongens en meisjes. Bij de vorige verkiezingen hebben de partijen veel geld beloofd, maar dat hebben we nog niet gezien. De mensen in Den Haag moeten maar goed naar ons luisteren.” Een oorverdovend fluitconcert breekt los.

Uit het deze week gepubliceerde onderzoek van het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt (SBO) blijkt dat Nederland relatief weinig geld aan het onderwijs besteedt, dat het opleidingsniveau lager ligt dan in de buurlanden en dat de economische groei daardoor wordt belemmerd. Het onderzoek vormt een steun in de rug voor de financiële wensen van de onderwijsorganisaties.

Volgens de bonden beloofden de meeste partijen bij de laatste Tweede-Kamerverkiezingen forse investeringen in het onderwijs maar is daar sindsdien weinig van terechtgekomen, mede door het kenterend economisch getij. Bij de komende kabinetsformatie moet een wissel worden omgezet, vinden de organisaties. Ze vragen een extra financiële impuls van ruim 4 miljard euro.

In november presenteerden onderwijsbonden, schoolleiders- en besturenorganisaties een meerjareninvesteringsplan. Het extra geld is onder meer nodig voor aantrekkelijker salarissen en andere arbeidsvoorwaarden, moderne leermiddelen, het aanpakken van de werkdruk en het lerarentekort, de begeleiding van zij-instromers en het inlopen van de onderhoudsachterstand van de schoolgebouwen en -inventaris. In het hoger onderwijs ontbreekt het aan voldoende onderzoeksbudgetten.

„De beloften in de verkiezingsprogramma’s zijn niet echt slechter dan bij de vorige verkiezingen”, stelt bestuurder F. van Rooij van de onderwijsbond CNV vrijdagmorgen. „Het gaat ons om de vraag wat er na de verkiezingen van die retoriek overblijft. We begrijpen best dat de achterstand niet in één keer kan worden weggewerkt, maar onze zorg is dat het onderwijs zo gemakkelijk opzij geschoven wordt.”

Het onderwijs heeft een meerjareninvesteringsprogramma nodig, zegt Van Rooij. „Dat hebben we in de wegenbouw toch ook? We hebben er de vorige minister, Hermans, om gevraagd. Hij erkende de noodzaak ervan, maar durfde het niet aan. Wij willen echter weten waar we aan toe zijn. We willen duidelijkheid die niet bij elk zuchtje economische tegenwind weer weggevaagd wordt.”

Dinsdagmiddag houden de organisaties een manifestatie in de Utrechtse Jaarbeurs, waar die dag de Nationale Onderwijstentoonstelling (NOT) van start gaat.