Dat bleek zondag uit een opiniepeiling die de Sunday Telegraph publiceerde. Ongeveer driekwart van de ondervraagden gaf te kennen dat er vandaag de dag minder religieuze vrijheid in het Verenigd Koninkrijk is dan twintig jaar geleden.Een op de tien had zelfs bepaalde vormen van „vervolging” vanwege hun christen-zijn ervaren. Vele anderen gaven aan dat ze bepaalde vormen van afwijzing hadden ervaren, zowel in de sociale kring als bijvoorbeeld bij sollicitaties.

Mike Judge, woordvoerder van The Christian Institute, herkent de uitkomsten van de peiling volledig, evenals dat de grootste problemen zich lijken voor te doen in de werksfeer van kerkelijke Britten. Zijn organisatie loopt zelf regelmatig tegen zulke voorbeelden aan.

„Onlangs hadden we een verpleegkundige die was verboden te bidden met een patiënt. Iemand anders in de gezondheidszorg had tijdens een cursus aangegeven dat kerkbezoek een mogelijke manier van stressbestrijding was. Die kreeg een officiële berisping.

Verder zei een gemeenschapswerker eens ”God bless you” tegen iemand. Die kreeg te maken met een disciplinaire maatregel, evenals iemand die op verzoek van een collega uitlegde waarom hij het homohuwelijk afwees. Al dit soort dingen worden gezien als spreken op het werk over het geloof. Dat acht men onaanvaardbaar.”

Wat voor disciplinaire maatregelen betreft het dan?

„In het uiterste geval komt zelfs ontslag voor. Maar meestal blijft het bij een berisping. Toch is de impact daarvan ook groot.

Wij zeggen trouwens wel altijd tegen de mensen dat ze worden betaald om te werken en niet om over het geloof te praten. Maar in gesprekken op het werk komen zulke dingen gewoon langs. En mensen bidden bijvoorbeeld voor het eten. Dat strijdt allemaal niet met de gewone beroepsuitoefening. Maar in de praktijk blijkt dat collega’s en werkgevers daar in toenemende mate aanstoot aan nemen.”

Is er dan geen wettelijke bescherming voor mensen?

„Die is er wel, maar daarin moet je maar net de weg weten. Bovendien moet je de confrontatie met je werkgever durven aangaan. Ook is het de vraag of je dat kunt betalen.

Juist met het oog hierop hebben wij bij het Christian Institute in 2006 een juridische afdeling met een fonds opgezet. Daarmee helpen wij mensen die in de problemen zijn gekomen.

Dat fonds is ontstaan toen bij een echtpaar huiszoeking door de politie werd gedaan omdat ze werden verdacht van homofobie. Een misdrijf waar zeven jaar gevangenisstraf op staat. Met onze hulp konden deze mensen duidelijk maken dat ze gewoon een traditioneel christelijke visie op het huwelijk hadden. De verdenking is daarop ingetrokken en de autoriteiten hebben smartengeld betaald.

Soms stuiten christenen ook op problemen als ze christelijke tractaten uitdelen. Van de politie of het gemeentebestuur krijgen ze te horen dat ze een vergunning nodig hebben om te evangeliseren. Wij schrijven dan een brief waarin we duidelijk maken dat dat niet het geval is en dat iedereen zonder toestemming mag folderen. Onze grootste zaak tot nu toe is die van Lillian Ladele, de Londense gemeenteambtenaar die geen homorelaties wil sluiten. Die zaak loopt nog bij het High Court in Londen.”

Er bestaat volgens de opiniepeiling ook een angst voor bepaalde richtlijnen die christenen verbiedt op hun werk over het geloof te spreken. Welke richtlijnen zijn dat?

„Die hebben geen wettelijke status, maar komen van de commissie voor gelijke behandeling (Equality and Human Rights Commission). Die hebben het humanistisch genootschap gevraagd suggesties te geven hoe religieuze groepen moeten worden beschermd. Dat lijkt op zichzelf al op een verzoek aan Wilders om de moslims te beschermen. Maar dat genootschap heeft gesteld dat spreken over het geloof een dreiging kan inhouden voor ongelovige collega’s. De gelijkheidscommissie heeft dat advies overgenomen. Een officiële status heeft dat echter niet.”

Kun je stellen dat de meeste problemen van christenen zich voordoen in de arbeidsrelatie?

„Veelal wel, maar niet uitsluitend. In het algemeen groeit in de samenleving –en zeker ook in de media– een atmosfeer van onverdraagzaamheid tegen christenen.”

Volgens de Sunday Telegraph hadden sommige christenen zelfs vervolging ervaren. Hoe moet je dat lezen?

„Natuurlijk geen vervolging zoals in Iran of Noord-Korea. Maar toch wel bepaalde vormen van intimidatie. Een christen die weet dat een collega disciplinaire maatregelen heeft ondergaan omdat die voor zijn geloof uitkwam, zal zich vanzelf terughoudender opstellen. Het is duidelijk dat de vrijheid van mensen om hun geloof uit te leven, minder wordt. Dat zijn ook vormen van vervolging.

Wij hebben contacten met christenen in de voormalige communistische landen. Die zeggen ons dat de situatie bij ons sterk lijkt op wat zij zelf vroeger hebben ervaren. Als dit niet stopt, zal het vanzelf erger worden.”

Bestaat er geen risico dat u de algemene situatie veel te zwart afschildert, juist omdat er zo veel losse incidenten zijn?

„Er is nog veel vrijheid. Maar intussen worden christenen steeds meer geïsoleerd. Dat is gewoon de trend. Er is een seculiere vloed op komst, die vindt dat het christendom privé is en niet voor de publieke sfeer of de werkplaats.”

In hoeverre vormt het wetsvoorstel voor een nieuwe gelijkheidswet een verdere bedreiging voor christenen?

„De bedoeling van deze wet is om alle bestaande wetten samen te voegen. Maar intussen wil de regering hiermee toch ook veranderingen doorvoeren. De uitzonderingspositie van kerken wordt daarin beperkt tot directe geestelijken. Van jeugdwerkers en boekhouders mag men niet meer vragen niet als homoseksueel te leven. De wet vraagt van overheidsorganisaties ook een vorm van positieve discriminatie voor homo’s en transseksuelen. Dat beïnvloedt de positie van christenen natuurlijk wel.”

Hoe groot is de kans dat dit voorstel daadwerkelijk wet wordt?

„De regering oefent grote druk uit op het parlement om dit zo snel mogelijk te behandelen. Minister Harriet Harman steekt er veel politiek prestige in. Maar het is een groot voorstel en dat kost veel tijd.”