„Samenwerkingsschool moet uitzondering zijn”
De onderwijskoepels en enkele bekende onderwijsjuristen vinden dat de samenwerkingsschool, waarbij openbaar en bijzonder onderwijs samengaan, een uitzondering moet zijn. Zet de overheid de deur voor deze vorm van onderwijs wijd open, dan is een aanzienlijke wijziging van artikel 23 van de Grondwet over de vrijheid van onderwijs nodig.
Dat bleek woensdag tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. De regering heeft voorgesteld een kleine wijziging door te voeren in artikel 23 om de samenwerkingsschool een wettelijke basis te kunnen geven. De wijziging houdt in dat openbaar onderwijs niet per definitie op openbare scholen hoeft plaats te hebben.
De Onderwijsraad heeft in 1996 geconcludeerd dat er voor een bestuurlijk geïntegreerde samenwerkingsschool een grondwetswijziging nodig is. Het Nederlandse onderwijsbestel kent alleen openbare en bijzondere scholen. Onder druk van de VVD en de christelijke fracties ging de toenmalige staatssecretaris van Onderwijs, Netelenbos, werken aan een grondwetswijziging. Zelf vond ze die niet nodig.
De huidige staatssecretaris van Onderwijs, Adelmund, heeft nu een voorstel ingediend tot wijziging van de Grondwet. De koepels voor protestants-christelijk, rooms-katholiek, openbaar en algemeen bijzonder onderwijs vinden echter dat grondwetswijziging niet nodig is om de samenwerkingsschool te kunnen vormen.
Prof. D. Mentink, hoogleraar onderwijsrecht aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, staat ook op dat standpunt, zo bleek gisteren tijdens het rondetafelgesprek. Prof. B. P. Vermeulen en prof. A. K. Koekkoek, hoogleraren staats- en bestuursrecht in Amsterdam en Tilburg, vinden een grondwetswijziging nodig.
Duaal bestel
De hoogleraren keerden zich wel gezamenlijk met de koepels tegen de intentie die staatssecretaris Adelmund met de grondwetswijziging heeft. Zij wil de samenwerkingsschool niet als uitzondering op het bestaande stelsel zien, maar als een gewone variant. Dat kan volgens de hoogleraren niet. Daarmee tast de bewindsvrouw het hart van het duale bestel aan. Als de regering de samenwerkingsschool breed wil introduceren als derde weg tussen openbaar en bijzonder onderwijs, is een aanzienlijke wijziging van de Grondwet nodig.
Ook directeur Strietman van de Besturenraad voor protestants-christelijke onderwijs wees gisteren op het gevaar dat het voorstel van Adelmund „als een breekijzer” in het bestaande systeem zal gaan werken.