Vraag naar schoonheid
Vrouwen moeten dun zijn, lange benen hebben, smalle heupen, volle borsten en een gezicht met grote ogen, volle lippen en een kleine neus. De ideale huid heeft een egale tint, zonder zichtbare vlekjes, poriën of rimpels. Dit is het schoonheidsideaal in deze tijd, in deze maatschappij. Wie eraan voldoet, heet knap.
Als we tenminste de media geloven. De magazines staan er vol van, filmbeelden bevestigen het en videoclips wrijven het vooral de jongeren stevig onder de neus. Meisjes worden via de media aangespoord om te lijken op fotomodellen die op foto’s met kunstmatige ingrepen (fotoshoppen) extra slank en ‘mooi’ zijn gemaakt.Wie niet aan dat ideaalbeeld voldoet –het grootste deel van de mensheid dus– heeft het niet gemakkelijk. Onderzoek wijst uit dat 70 procent van de meisjes ontevreden is met zichzelf, bijna 30 procent bestempelt zichzelf als ronduit lelijk. Een deel van hen probeert krampachtig het ideaalbeeld te bereiken. Heeft daar alles voor over. Lichaamsgewicht vormt wel een van de hoofdproblemen. Zogenaamde pro-anasites –vooral bezocht door jongeren met (een neiging tot) anorexia– zijn de laatste jaren in opkomst. Met weblogs, forums, foto’s en dieettips zetten zij mensen aan tot levensgevaarlijke eetgewoonten, of beter: niet-eetgewoonten.
Steeds meer wordt de keerzijde van de lichaamscultus –de verafgoding van het uiterlijk– zichtbaar. Jongeren met een negatief zelfbeeld, soms depressieve klachten, in een aantal gevallen zelfs met suïcidale neigingen.
Gelukkig komt er meer aandacht voor dit probleem. Dove, een producent van schoonheidsmiddelen, startte de ”Campagne voor Echte Schoonheid” „om de volgende generatie los te maken van beperkende stereotypen van schoonheid.” Vooral onder jongeren streven zij naar een verbreding van het begrip schoonheid.
Het Centrum Eetstoornissen Ursula heeft een speciale website geopend –proud2bme.nl– als alternatief voor de pro-anawebsites. Jongeren kunnen er anoniem vragen en ervaringen kwijt over hun eetproblemen.
Ine van den Elsen studeerde recent af aan de Design Academie in Eindhoven met haar project ”Ontmaskering”. In dat project onderzoekt zij het heersende beeld van schoonheid en de invloed daarop van de media. Rimpels en oneffenheden passen niet binnen het schoonheidsideaal en moeten zo snel mogelijk weggewerkt. Daarmee lijken mensen steeds meer op elkaar. Van den Elsen zoekt in haar project, opgebouwd uit foto’s, juist de identiteit in het gezicht van mensen; levenservaring, zorgen, humor en dergelijke hebben een eigen schoonheid.
Het probleem van het schoonheidsideaal gaat de gereformeerde gezindte niet voorbij, zeker niet. De normen van schoonheid en mode wijken daar veelal niet veel af van de wereldse.
Jongeren kunnen erg geholpen zijn met een Bijbels gefundeerde visie op schoonheid en het lichamelijke. Dat vraagt om verdere bezinning. Er valt immers meer te zeggen dan dat de mens ”goed” geschapen is, dat David schoon was van aangezicht, Rachel schoon van gedaante, Lea het moest het stellen met gebrekkige ogen en er kennelijk ook toen schoonheidsidealen waren.
