Het is het zoveelste hoofdstuk in de soap die drugssmokkel vanaf de Antillen heet. Al jaren liggen Nederland en de Antillen in de clinch over de oplossing. Op Schiphol oppakken en opsluiten, zegt Curaçao. De opvangcentra, bijvoorbeeld Kamp Zeist in Soest, puilen uit. Daar houden, denkt Den Haag. En strenger controleren.

De oplossing is een zogeheten bodyscan, een apparaat dat in feite een röntgenfoto maakt van de verdachte passagier. Toenmalig minister Korthals van Justitie beloofde bijna een jaar geleden dat de bodyscan binnen twee weken op Hato, het internationale vliegveld van Curaçao, zou staan.

Er is tussen de autoriteiten op de Antillen en in Den Haag -zoals gebruikelijk- langdurig gekibbeld over de keuze. En vooral: wie het ding moest betalen. Maar uiteindelijk werd er toch een apparaat, de Siremobil Compact, naar de Antillen verscheept. Als het amper uitgepakt is, klinkt er vanaf het Antilliaanse eiland al veel kritiek op het cadeautje van 75.000 euro.

J. Reeders, adjunct-hoofd radiologie in het St. Elisabeth Hospitaal in Willemstad, bond maandag de kat op het spek. Het door Nederland geleverde apparaat zou tweedehands zijn en niet bruikbaar. Het is al eerder gebruikt in het Langeland Ziekenhuis in Zoetermeer, zo blijkt uit een sticker die nog op het apparaat zat. De bolletjes zouden niet goed zichtbaar zijn en het apparaat zou meer straling geven dan nodig is.

Reeders weet waar hij over spreekt. Zijn ziekenhuis, met dik 500 bedden het grootste van de Nederlandse Antillen, is al jaren vertrouwd met het fenomeen bolletjesslikkers. Een assistent van Reeders, Wouter Mol, verklaarde vorig jaar in deze krant dat hij slikkers voorbij zag komen met één bolletje in de maag, maar ook met 145 in alle darmen.

„Een gemiddelde slikker heeft 45,3 bolletjes met een gewicht van tussen de 3 en 8 gram per bolletje in zijn maag.” Op röntgenfoto’s wordt de buit zichtbaar.

Wie denkt dat de bolita’s -zoals de bolletjes op de Antillen heten- een eenheidsworst zijn, zit fout. Mol onderscheidt drie typen. „Als de cocaïne los in een condoom of een ballon zit, zie je een witte vlek op de röntgenfoto. Is het spul wat meer in elkaar geperst, dan krijg je een wazige vlek.” Bij de derde methode wordt de cocaïne keihard geperst en vacuüm verpakt, net als bij een pak koffie. „Er zit dan geen lucht meer in de verpakking. Zulke bolletjes zijn heel moeilijk te zien op een foto.”

De Antilliaanse minister Theodora-Brewster (Volksgezondheid en Sociale Ontwikkeling) liet dinsdag weten dat de bodyscan op Hato niet in gebruik wordt genomen zolang er onduidelijkheid is over de effecten voor de volksgezondheid.

Niets aan de hand, vindt Justitie in Nederland. Het gaat om „een gangbaar model met de meest moderne techniek.” Minister Donner van Justitie vindt het allemaal een storm in een glas water. Het stralingsniveau is volgens hem aanvaardbaar: 60 tot 80 millisievert. Een mens kan jaarlijks, zonder gevaar, 1000 millisievert hebben.

Volgens Donner is één foto voldoende voor het detecteren van de bolletjes. In uitzonderlijke gevallen is een tweede plaat noodzakelijk. Het verhaal dat bij dikke mensen vier foto’s nodig zouden zijn, is niet waar, stelt hij.

De bodyscan zou vandaag officieel in gebruik worden genomen. Maar Theodora-Brewster vindt dat eerst de mening van een Nederlandse deskundige op het gebied van stralingsapparatuur moet worden afgewacht. Deze persoon, wiens naam ze niet wil vrijgeven, komt op verzoek van de Inspectie Volksgezondheid van de Antillen naar het eiland.

„Het is mijn verantwoordelijkheid om te waken over de gezondheid van de passagiers en het personeel van het Hato-team dat het apparaat moet bedienen. Er gaan zoveel geruchten over de schadelijke gevolgen van de bodyscan dat ik geen risico wil nemen. Ik wil de evaluatie van de deskundige afwachten voordat we het apparaat in gebruik nemen”, aldus de nieuwe minister.

Theodora-Brewster gaat zo spoedig mogelijk overleggen met collega-minister Ribeiro (Justitie) over de mogelijkheden tot uitstel van het gebruik van de bodyscan. Ribeiro zei maandag nog dat er bij het gebruik van het apparaat helemaal geen gevaar voor de gezondheid is. Wordt dus vervolgd.