De toenmalige militaire dictatuur in het Afrikaanse land liet Saro–Wiwa en acht andere activisten ophangen.Saro–Wiwa was bekend door zijn campagne in het zuidoosten van Nigeria voor de Ogoni–bevolkingsgroep. Die zou het slachtoffer zijn van de oliewinning door Shell. De onderneming zou er bij de militairen op hebben aangedrongen activisten uit te schakelen en zou zo medeplichtig zijn aan hun dood. Shell spreekt alle beschuldigingen tegen van de menserechtenactivisten die deze zaak hebben aanspannen.

Het proces begint woensdag na twaalf jaar touwtrekken. De basis voor de behandeling van deze Nigeriaanse zaak in de Verenigde Staten is een wetje uit 1789, waarmee buitenlanders in de VS over onrechtmatige daden van derden kunnen klagen, ook al zijn die buiten dat land begaan. Waarom de Verenigde Staten de wet opstelden, is volgens de dinsdageditie van The Financial Times niet geheel duidelijk. Het wordt aangenomen dat de schadelijke praktijken van piraten op de wereldzeeën de grondslag voor invoering van de wet vormden.

De wet is snel zoekgeraakt op de stoffige en onoverzichtelijke zolders van het Anglo–Amerikaanse gewoonterecht. Mensenrechtenactivisten herontdekten hem in de jaren zeventig en klaagden een Zuid–Amerikaanse regering wegens een politieke moord aan. Sinds de jaren negentig worden veel grote ondernemingen met de wet belaagd, niet alleen om de mensenrechten op de kaart te zetten, maar ook om enorme schadeclaims te eisen.

Het internetbedrijf Yahoo bijvoorbeeld verloste zich in 2007 van klagers over de arrestatie van twee Chinese journalisten in de Volksrepubliek door achter gesloten deuren een regeling met hen te treffen. De klagers zouden geld hebben gekregen. Yahoo had de Chinese overheid over activiteiten van de journalisten ingelicht.

Er zijn meerdere zaken geweest waarbij grote ondernemingen zich met geld van klagers verlosten, zonder dat er een uitspraak in een proces kwam. Tot nu toe zijn er geen veroordelingen op grond van de wet geweest na een geheel afgerond proces. Shells concurrent Chevron is in december in de VS na een lang proces vrijgesproken van beschuldigingen rond oliewinning in Nigeria.

Een Nigeriaan, Larry Bowoto, belaagde sinds 1999 samen met enkele anderen Chevron over het optreden van de Nigeriaanse politie en militairen in 1998 op een olieplatform, dat op verzoek van Chevron werd ontruimd. Bowoto en zijn aanhangers betoogden er en hielden oliewerkers in gijzeling. Na tien jaar procederen wees de Amerikaanse justitie de claims van de Nigeriaanse ex–betogers af. Chevron wilde toen tien jaar proceskosten op hen verhalen, maar een Amerikaanse magistraat stak daar een stokje voor. Hij vreesde dat dan niemand meer claims over mensenrechten zou durven indienen en dat de 220 jaar oude wet weer naar de zolder zou verdwijnen.