„Invloed Europa hoort in Grondwet”
DEN HAAG – De invloed van Europese verdragen op het nationale beleid van de lidstaten is zo groot dat voor goedkeuring van die verdragen door de Tweede en de Eerste Kamer geen gewone meerderheid nodig is, maar een tweederdemeerderheid.
Dat is de kern van het initiatiefwetsvoorstel dat SGP-Kamerlid Van der Staaij dinsdagavond in de Tweede
Kamer verdedigt.Vanwaar dit voorstel?
„Vanwege het onbehagen onder de bevolking over de onomkeerbare, sluipende overdracht van soevereiniteit naar Brussel –zoals dat tot uiting kwam in het referendum over de EU-grondwet in 2005– vatte toenmalig LPF-fractievoorzitter Herben het plan op om de goedkeuring van Europese verdragen voortaan stevig vast te leggen in de Grondwet. Voor ratificatie van die verdragen zou voortaan geen gewone, maar een tweederdemeerderheid in het parlement nodig zijn.
Omdat de LPF uit de Kamer is verdwenen, heb ik het wetsvoorstel overgenomen.”
Verwacht u dat de Kamer uw initiatief steunt?
„Als het gaat over de goedkeuring van Europese verdragen is de Grondwet onevenwichtig. Die gedachte moet elke politieke partij beamen. Ik verwacht in elk geval steun van SP en PVV. Maar ook voorstanders van verdere Europese integratie, zoals D66 en GroenLinks, hebben baat bij dit wetsvoorstel: Europa wordt straks serieus genoemd in onze Grondwet. Dit voorstel erkent de invloed van Europese wetgeving op onze regelgeving. En Europese verdragen krijgen hierdoor een sterkere legitimatie.”
Is het initiatiefwetsvoorstel niet, om met de Raad van State te spreken, „mosterd na de maaltijd”?
„Nee. Hoewel er reeds verschillende Europese verdragen zijn aangenomen, staat de EU sowieso nog verdere uitbreiding te wachten, wellicht met Turkije en Oekraïne. Maar het kan ook zijn dat Ierland opnieuw tegen het Verdrag van Lissabon stemt, zodat we weer terug zijn bij het Verdrag van Nice uit 2000.”
Het voorstel wekt de indruk dat u Turkije buiten de EU wilt houden, omdat twee derde van de Kamer daarmee zou moeten instemmen.
„Ik ben geen voorstander van gelegenheidswetgeving. Ik stel wel vast dat de toetreding van bijvoorbeeld Turkije grote geopolitieke en economische consequenties zal hebben, maar ook stevige gevolgen voor de stemverhoudingen binnen de EU. Ook moet worden opgemerkt dat het opnemen van een nieuwe lidstaat in beginsel een definitief karakter heeft. Met een verandering van de EU door toetreding van nieuwe lidstaten veranderen indirect de aard en de inhoud van de invloed van Europese verdragen op ons nationale staatsbestel.”
Het moment van behandeling ligt vlak voor de Europese verkiezingen. Wordt dit geen verkiezingsdebat?
„Dat het debat vlak voor de verkiezingen plaatsvindt, is geen bezwaar. Het dwingt partijen na te denken over de vraag hoe Europese regels doorwerken in Nederlands beleid. Wij vinden toch niet dat verstrekkende verdragen door de Kamer op dezelfde manier moeten worden behandeld als de instelling van een 80 kilometerzone.”
Welk signaal wilt u met dit initiatiefwetsvoorstel geven?
„Dat er met de huidige formulering in de Grondwet een fundamentele onevenwichtigheid bestaat, omdat het parlement met een meerderheid van de helft plus één tot vergaande overdracht van bevoegdheden kan besluiten die de nationale soevereiniteit onomkeerbaar uithollen.”