Chinese jongere weet niet van ‘Tiananmen’
Twintig jaar na het bloedig neerslaan van de studentenopstanden op het Plein voor de Hemelse Vrede zijn nog maar weinig Chinese jongeren op de hoogte van de gebeurtenissen van destijds.
Terwijl televisiezenders en kranten overal ter wereld op 4 juni uitgebreid terugblikken op de slachtpartij die het Volksleger in Peking aanrichtte, zwijgen de Chinese staatsmedia in alle talen over de gebeurtenissen op het Tiananmenplein.Studente Li Yu hoorde voor het eerst van de dramatische gebeurtenissen van een Franse uitwisselingsstudent aan de Jiao Tong Universiteit. „Niemand had het me ooit verteld. Ik was geschokt. Ik heb mijn Chinese kamergenoten gevraagd of zij het wisten.” Slechts een van hen bleek wat te hebben gehoord van haar moeder.
Nog steeds worden de gebeurtenissen angstvallig door de overheid geheim gehouden. Vorige week bleek dat toenmalig premier Zhao Ziyang, die inmiddels is overleden, in het geheim een boek over de gebeurtenissen heeft geschreven. Hij wilde destijds voorkomen dat het leger op de demonstranten zou schieten en werd prompt afgezet en veroordeeld tot levenslange huisarrest. Het boek is in de Volksrepubliek China verboden en websites die erover berichten, worden geblokkeerd.
Ook wereldberoemde beelden van de studentenopstand, zoals het besmeurde portret van toenmalig leider Mao Zedong en de activist die in zijn eentje een legertank tegen wist te houden, zijn in China zelf onbekend.
Fan, een pas afgestudeerde advocate uit Wenzhou, noemt het „een schande” dat de gebeurtenissen hierdoor vergeten dreigen te raken. „Ze spelen een belangrijke rol in de Chinese geschiedenis.” Zelf zegt ze overigens geen uitgesproken mening te hebben over het drama. „Ik was pas zes, ik heb de informatie gevonden op buitenlandse websites.”
Anders dan veel westerlingen vermoeden, hebben jongeren in China lang niet altijd sympathie voor de studenten van 1989 die demonstreerden voor meer democratie en vrijheid. Biologiestudente Huan uit Peking volgt de officiële partijlijn. Ze noemt de studentenleiders van destijds „laf.” „Ze zijn allemaal gevlucht naar de Verenigde Staten en hebben de gewone studenten in de steek gelaten. Dat vind ik onvergeeflijk.”
Advocate Fan meent dat zowel de overheid als de demonstranten van destijds het nodige valt te verwijten. „Als de emoties hoog oplopen, mag jenooit je toevlucht zoeken tot geweld”, meent ze.