Een aantal incassobureaus misbruikt de gebrekkige regelgeving nu nog om enorme druk te zetten op schuldenaars. „Sommige incassobureaus sturen bij de eerste sommatie ook een kopie van een faillissementsaanvraag mee, ook als ze weten dat een persoonlijk faillissement absoluut onmogelijk is”, lichtte NVI-bestuurder P. Grootenboer dinsdag toe.

Onduidelijkheid over de vraag hoe incassobureaus hun debiteuren mogen benaderen, zorgt eveneens voor wanpraktijken. Bellen tijdens een belangrijke voetbalwedstrijd vindt de NVI geoorloofd. „Maar mag je iemand om vier uur ’s nachts bellen en op dreigende toon verkondigen dat hij snel moet betalen?”

Louter een keurmerk zal niet alle problemen in de branche verhelpen, verwacht de NVI. De vereniging telt 27 leden, die 70 procent van de incassomarkt bestrijken. Tezamen innen zij jaarlijks voor 1,5 miljard euro aan schulden, aldus Grootenboer. Honderden andere bedrijven, waaronder advocatenkantoren en deurwaarders, nemen de overige 30 procent voor hun rekening. „We hebben een vrij beroep, iedereen kan een incassobureau beginnen”, aldus Grootenboer. „Over de cowboys onder de niet-leden heeft de NVI niets te zeggen.”

De incassovereniging beschikt al over een gedragscode, maar die is ontoereikend, vindt de VNI-bestuurder. Elementaire zaken als welke kosten de incassobureaus bij schuldenaars in rekening mogen brengen, zijn niet vastgelegd.

De NVI praat nu met het Keurmerkinstituut over een geaccrediteerd keurmerk, de zwaarste variant die het instituut kan geven. Hiervoor stelt de vereniging een nieuw reglement op, waarin ook de kostenberekingen worden opgenomen, evenals de toegestane drukmiddelen. Als het keurmerk wordt ingevoerd, kunnen klagers terecht bij een onafhankelijke raad van toezicht.

Stichting de Ombudsman, die veel klachten over de branche krijgt, reageerde positief op het plan van de VNI. Maar jurist C. van Marle van de Ombudsman verwacht niet dat de klachtenregen direct afneemt. „Het is ook een mentaliteitskwestie. Het draait erom hoe deze mensen zich gedragen jegens de debiteuren. Dat verander je niet zomaar.”

Bedrijven en instellingen zetten incassobureaus in om schulden bij wanbetalers te innen. Daartoe stuurt een incassobureau de schuldenaar allereerst een sommatie. Als de debiteur hierop niet betaalt, kan het bureau proberen over de aflossing te onderhandelen of de rechter inschakelen.