Ds. Kruize heeft maar één dogma
”Goddelijke vrijheid” heet het boek van ds. F. Kruize, predikante van de gereformeerde kerk te Hoogezand-Sappemeer. Voor ds. J. Plug, verbonden aan de gereformeerde kerk vrijgemaakt ter plaatse, is het een raadsel waarom het rond dit boek zo stil blijft – in tegenstelling tot dat van ds. K. Hendrikse. Woensdagavond had een openbare debatavond plaats.
In ”Goddelijke vrijheid” zet ds. (Fennie) Kruize „de esoterische en dogmatische stroming uit de christelijke geloofstraditie naast elkaar.”Volgens de predikante gaat het in de Bijbel om „Gods adem, dat is de goddelijke Geest”, zo zei ze gisteravond. „In de persoon Jezus van Nazareth werd die goddelijke Geest opnieuw geïncarneerd. Jezus is gestorven en van zijn lichaam is helemaal niets overgebleven. De Geest die Hem bezielde, leeft wel voort. Deze goddelijke Geest was niet exclusief aan Jezus gebonden, maar leefde na zijn dood in nog veel meer mensen voort, ook in bijvoorbeeld boeddhisten.”
De debatavond wordt gehouden in een volledig gevulde Ontmoetingskerk in Hoogezand-Sappemeer, onder leiding van een kerkenraadslid van ds. Kruize.
Voor ds. (Johan) Plug is het onbegrijpelijk waarom het rond haar boek zo stil blijft, terwijl de ideeën die zij daarin naar voren brengt niet minder schokkend zijn dan die van de ”atheïstische predikant” ds. Hendrikse in zijn boek ”Geloven in een God die niet bestaat”.
Op verzoek van ds. Kruizes kerkenraad, die overigens volledig achter de predikante staat, zullen haar opvattingen tijdens de vergadering van de protestantse classis Groningen, op 18 mei, als agendapunt ter sprake komen.
Ds. Kruize is sinds 1997 predikant van de Ontmoetingskerk, voorheen behorend tot de Gereformeerde Kerken in Nederland, die sinds 2004 deel uitmaken van de Protestantse Kerk in Nederland. Gisteravond vertelde zij hoe zij steeds meer een afkeer kreeg van de kerk als instituut kerk. Door de Bijbel niet letterlijk maar symbolisch op te vatten, ontdekte zij een in haar ogen „diepere wijsheid” die volgens haar ook te vinden is in gnostische geschriften, de joodse kabbala en andere esoterische boeken.
Als ds. Plug benadrukt dat de Bijbel niet een product is van de kerk, maar een echt spreken van God Zelf en dus een normatieve openbaring, antwoordt zij –met prof. dr. H. M. Kuitert– „Alle spreken over boven komt van beneden.” „Toen Jezus op de wereld kwam, werd het Woord wel vlees, maar ik geloof niet dat het Woord uitsluitend en alleen in Jezus vlees werd. De ”Christusgeest” die in Jezus was, is ook in andere mensen aanwezig.”
Ds. Plug gelooft in schepping, val en verlossing door het geloof in Jezus Christus. In de Bijbel wordt letterlijk de geschiedenis weergegeven, aldus de vrijgemaakte predikant.
Ds. Kruize: „Jij zegt dat het zo is, maar dat geldt alleen maar voor jou.” Op grond van de letterlijke uitleg van Genesis zijn volgens haar nare dingen gebeurd. „Voor Adam was het niet goed alleen te blijven. Hij behoefde niet per se een vrouw als ”tegenover”. Dat mocht net zo goed een man zijn.” Volgens haar heeft de kerk met een letterlijke uitleg veel onderdrukking van vrouwen en homo’s goedgekeurd.
Ronduit verschrikkelijk noemt de predikante het dat de kerk eeuwenlang stelde dat de mens in zonde ontvangen en geboren is en tot alle kwaad geneigd. Ds. Kruize: „De mens is in liefde ontvangen en geboren en geneigd tot alle goeds, behoeft niet zondig te zijn, want hij is in staat het goede te doen.”
Ze erkent dat ze zich, hoewel niet 100 procent gnostisch, toch meer bij de esoterische beweging thuis voelt dan bij de klassieke kerkleer. „Toen ik het gnostische Evangelie van Thomas las, was ik tot tranen toe bewogen.”
Als haar wordt gevraagd wie of wat God voor haar is, zegt ds. Kruize: „God is voor mij een naam die staat voor alle positieve beweging. Deze positieve energie is overal, in dieren, planten en bomen. God is ook een naam voor dat soort leven buiten mij en boven mij in de zielenwereld, dat leven dat ook voor mijn geboorte bestond en dat ook na mijn dood blijft voortbestaan.”
Heeft ds. Kruize dan geen dogma’s? „Jawel, ik heb één dogma: dat ieder mens de vrijheid heeft zichzelf te zijn en op zijn eigen wijze mag geloven en zijn eigen geloofsbeelden mag invullen.”
Tijdens de pauze worden er zo veel schriftelijke vragen ingedienddat deze niet in één avond te beantwoorden zijn. Via internet wordt het debat digitaal voortgezet.