Trakteren op tompoezen en folderen bij min 5
Blauwbekkend deelt ze folders uit op de Utrechtse weekmarkt. Erg moedgevend zijn de reacties niet. „Ik heb m’n hele leven al PvdA gestemd”, bromt een besnorde marktbezoeker. Maar lijsttrekker Femke Halsema van GroenLinks laat zich niet uit het veld slaan. „Als u in ieder geval maar links stemt”, zegt ze groothartig.
Vrijdagochtend kwart over tien. In de docentenkamer van de openbare basisschool De Koekoek vlak bij het centrum van Utrecht wacht een vijftal Melketiers op de komst van de nieuwe leider van GroenLinks. Twee maanden geleden moest ze plotseling Rosenmöller opvolgen. Deze dag wil ze, als onderdeel van haar eerste campagne als lijsttrekker, mensen met een gesubsidieerde baan in het zonnetje zetten. Een plaatselijke partijfunctionaris heeft dozenvol tompoezen laten aanrukken als stoffelijk blijk van waardering.
Als ze -gehuld in trui en spijkerbroek- is gearriveerd, wordt snel duidelijk waarom haar partij dit thema heeft opgepikt. Het kabinet-Balkenende heeft bezuinigingen op de Melkertbanen doorgevoerd en als het aan GroenLinks ligt, worden die zo snel mogelijk ongedaan gemaakt. „Tenslotte heb ik zelf ook een gesubsidieerde baan, want die wordt betaald door de belastingbetaler. Zelfs premier Balkenende heeft een Melkertbaan, de enige die ze van mij mogen opheffen.”
Wat Halsema vooral wil benadrukken, is dat Melketiers in haar ogen volwaardig werk doen. Dat kan het vijftal aan tafel volledig beamen. De een verricht achterstallig onderhoud aan het vooroorlogse gebouw, een ander is klassenassistent en een derde bewaakt de overblijvers. „Ik zou niet weten hoe ik zonder deze mensen de school draaiende moet houden”, tekent de directeur van de school aan. De lijsttrekker knikt instemmend.
De directeur maakt van de gelegenheid gebruik om het nijpende tekort aan schoolruimte in de stad aan de orde te stellen. Dat leidt tot absurde situaties. Zo kwam deze week een vader zijn kind aanmelden. Dat moet nog wel in augustus geboren worden. „Straalbezopen”, tekent een leerkracht aan en Halsema is het daar van harte mee eens.
Als ze een belendend klaslokaal aandoet, willen alle leerlingen een handtekening. Gewillig werkt ze alle aangereikte briefjes af. Een passerende groep krijgt er lucht van en dromt ook om haar heen. Ze wil niemand teleurstellen en blijft onverdroten handtekeningen uitdelen, ondanks de ongeduldig wordende campagneleiding.
”Femke for president”, jubelt een spandoek. Haar populariteit kan hier niet meer stuk. „Ik stel voor de kiesgerechtigde leeftijd te verlagen tot acht jaar”, grapt ze tegen een cameraploeg van RTL4 die haar op de voet volgt.
De bewakers van de rijwielstalling aan het Vredenburg zijn de volgende Melketiers die ze vereert met een bezoek. Daarna moet er volgens het draaiboek gefolderd worden op de aangrenzende weekmarkt. De thermometer wijst min 5 aan. „Ik wou dat het midden zomer was”, rilt Halsema.
Aansluitend gaat de karavaan naar U-stal, het plaatselijke centrum voor gesubsidieerde banen. Het tempo is hoog en het programma strak, maar de linkse politica vindt dat ze vandaag niet heeft te klagen. „Ik werd vanochtend pas om 9 uur opgehaald en hoop vanavond om 11 uur al weer thuis te zijn. Een rustig dagje.”
Aan het campagne voeren zegt ze veel plezier te beleven, maar wat haar minder bevalt, is het gedrag van de media. Ze bespeurt „een obsessie voor uiterlijk vertoon.” Dat de kiezer niet geïnteresseerd zou zijn in inhoudelijke discussies, wil er bij haar niet in.
„In ieder geval passen wij onze campagne niet aan de wensen van de media aan. We zetten in op punten die we zelf belangrijk vinden, zoals milieu en de integratie van allochtonen.” Ze hekelt PvdA-leider Bos, die met zijn standpunt over allochtonen naar haar mening meehuilt met de wolven in het bos, om toch het CDA maar gunstig te stemmen.
Later op de dag spoedt ze zich naar Haarlem, waar ze lezers van een regionaal dagblad te woord staat. Vervolgens moet ze in allerijl naar de studio van Radio Noord-Holland in Amsterdam-West om vragen van luisteraars te beantwoorden. Het doet wat wonderlijk aan om haar te horen pleiten voor een meer ontspannen samenleving met minder stress. Wat lezers en luisteraars van haar willen weten, is wat ze wil ondernemen tegen zwarte en witte scholen, vooral als die laatste van confessionele origine zijn. „Het bijzonder onderwijs is een groot goed, maar een school moet niet langer het recht hebben leerlingen te weigeren”, formuleert ze. Ze zegt het allemaal veel bedachtzamer dan haar voorganger, maar in scherpte doet ze niet voor hem onder.
Dit was de vierde sfeerimpressie van een dagje op campagne met een lijsttrekker. Volgende week wordt de serie voortgezet.