Vanuit hedendaags oecumenisch perspectief kan Calvijns poging om de roomse autoriteit te breken dan ook gemakkelijk buiten de context begrepen worden, zei Lindsay Brown woensdag op de Leicesterconferentie. „Europa was voor Calvijn missiegebied; kerk en maatschappij waren nog doordrenkt van heidendom.”Als wij Calvijns theologie en arbeid vanuit dit perspectief zien, stond alles in dienst van zending, zo zei de voormalig algemeen secretaris van de internationale studentenorganisatie IFES: medelijden met de verlorenen, de apostolische verantwoordelijkheid voor de gehele mensheid en de praktische uitwerking daarvan. Genève bevatte volgens Brown in Calvijns dagen meer dan 34 uitgeverijen die Bijbels, preken en traktaten de wereld instuurden. Calvijn schreef aan vorsten en leiders en schuwde noch de dialoog noch de moderne communicatiemiddelen van zijn dagen. Ook duizenden predikers werden vanuit Genève uitgezonden en bemoedigd en onderwezen door talloze brieven. „Natuurlijk kan men Calvijns theologie niet in een steekwoord samenvatten, maar men kan wel zeggen: zijn leven en theologie waren missie.”

Kerkhistoricus Garry Williams behandelde in zijn tweede lezing op de conferentie ”De Rechterstoel van Christus bij Calvijn” en vooral de wijze waarop deze realiteit aan de orde kwam in zijn brief aan Sadoleto en in zijn polemische geschrift tegen het concilie van Trente. Juist in het heetst van de strijd kwam soms met ongewone duidelijkheid de kern van de zaak aan het licht. Calvijn betoonde zich dan een precieze analist en tegelijkertijd een advocaat die risico’s durfde te nemen. Juist door de agenda van Sadoleto over te nemen en het beeld van de rechterstoel te gebruiken kon hij duidelijk en ernstig bepleiten dat het ”sola fide” met oordeel verbonden was en dat deze leer juist geen geruste mensen kweekte.

Trinitarisch

Gistermorgen, op de slotdag, sprak Derek Thomas over Calvijn als theoloog. Een centrum ontdekken in zijn theologie is moeilijk, zei Thomas, verbonden aan het Reformed Theological Seminary in Jackson (VS). Opvallend is wel zijn nadruk op het werk van de Geest, zijn aandacht voor vroomheid en zijn trinitarische uitgangspunt. De ”Institutie” levert sterke verbindingen tussen leer en leven en een verdediging van zijn geloof in de samenhang van de Bijbelse waarheid. „Deze immense God kan gekend worden!”