Volgens dr. Abels zou ik Arminius „weinig kies” hebben omschreven „als een hond die naar zijn eigen uitbraaksel terugkeerde.” Dit naar aanleiding van een column van prof. dr. W. J. op ’t Hof in het RD van 17 april.Jammer voor Abels dat hij niet juist citeert. Bovendien haalt hij mijn woorden niet aan in het verband waarin ik ze gezegd heb. Twee zaken die van een wetenschapper op zijn minst verwacht mogen worden.

Had hij deze wetenschappelijke attitude wel beoefend en had hij niet door een emotionele bril gelezen, dan had hij ontdekt dat het betreffende citaat slechts weergeeft wat mensen van de Reformatie gevoeld hebben naar het remonstrantisme toe. En dat tegen de achtergrond van het rooms-katholieke denken waarmee ze gebroken hadden.

Om het geheel helder te krijgen voel ik me genoodzaakt een breed citaat weer te geven. Het is te vinden in De Waarheidsvriend, de wekelijkse uitgave van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk, 15 mei 2008, blz. 4. Het citaat:

„Om er achter te komen hoe erg arminiaans denken is, moeten we eerst naar de kerkgeschiedenis. Rond 1600 begon de Reformatie in Nederland vaste grond onder de voeten te krijgen. De Reformatie is als een geweldige bevrijdingsbeweging ervaren. Men voelde zich verlost van het slavenjuk van de verdienstelijkheid van de Roomse goede werken.

Vele mensen waren daarin, met Luther, geheel vastgelopen. Ze zwoegden en slaafden om door goede werken de hemel te verdienen, om de onrust van hun hart weg te werken. Het lukte niet, want ze werden geheel op zichzelf en op hun eigen presteren teruggeworpen. Ze bleven ronddraaien in een cirkel, totdat de bijbelse leer van genade alleen en door het geloof in Christus alleen hen uit de gevangenis verloste. Ze kwamen uit de engte in de ruimte van eeuwige vrijspraak door de genade van God in Christus.

Het arminianisme was een terugval in die dodelijk verstikkende cirkel van rooms-katholiek denken dat met eigen goede werken de hemel wilde verdienen. Weer werd de mens op zichzelf en op eigen presteren teruggeworpen. (…) Weg dus het bevrijdende Evangelie dat ons uitnodigt uit onze ikgerichtheid te komen, dat ons naar Christus lokt. Weer werd het blijde Evangelie verkwanseld.

Zij die leefden uit de bevrijdende boodschap van genade in Christus, door de Reformatie opnieuw ontdekt, konden dan ook niet verdragen dat het arminiaanse denken hen weer in de wurggreep van wettische Roomse goede werkenleer zou voeren. Het voelde aan als een hond die terugkeerde naar eigen uitbraaksel. Daarom werd in de tijd van de synode van Dordt zo fel tegen het arminianisme gestreden.”

Akker

De door Abels gewraakte uitspraak wil dus het positieve van de Reformatie onder woorden brengen. Met dankbaarheid heb ik geconstateerd dat Abels deze Reformatie zelf beschouwt als een jonge krop sla: nieuw, verkwikkend en attractief. Van harte hoop, wens en bid ik dat heel Nederland spoedig één grote akker zal zijn vol met deze heerlijke kroppen sla.

De auteur is hervormd emeritus predikant.