Zuma viert feest met ANC-aanhang
OHANNESBURG – Duizenden ANC-leden vierden gisteren alvast de verkiezingsoverwinning met een straatfeest in Johannesburg. Stralend middelpunt was de gedoodverfde aanstaande president Jacob Zuma, die hoopt op een tweederdemeerderheid voor zijn partij.
„We weten dat het tellen van de stemmen nog doorgaat, maar wij ruiken de 70 procent”, keek Zuma vooruit naar de uitslag van de verkiezingen.Woensdag gingen Zuid-Afrikanen massaal naar de stembus. Veel kieslokalen bleven tot in de nacht van woensdag op donderdag open om iedereen de kans te geven te stemmen. Uiteindelijk maakte ongeveer 77 procent van de 23 miljoen stemgerechtigden de gang naar het kieslokaal.
Donderdagavond was ruim de helft van de stemmen geteld en stond het Afrikaans Nationaal Congres op 66,7 procent. Als dat zo blijft, behoudt het ANC de tweederdemeerderheid.
Het is voor het ANC van belang om de tweederdemeerderheid in de volksvertegenwoordiging te behouden. De president wordt volgende maand weliswaar door een eenvoudige meerderheid benoemd, maar het ANC heeft ambitieuze financieel-economische plannen en wil grondwetswijzigingen doorvoeren.
De ANC-campagne steunde aanvankelijk in belangrijke mate op de belofte om met grotere overheidsuitgaven werkgelegenheid te creëren en meer geld uit te geven aan onderwijs en gezondheidszorg. Toen tegen het eind van de verkiezingstijd echter duidelijk werd dat de westerse vraag naar Zuid-Afrikaanse producten scherp af- en de werkloosheid toenam, veranderde Zuma zijn strategie en beloofde hij zich vooral in te zetten tegen verder banenverlies.
Tijdens de vorige verkiezingen, in 2004, haalde de partij 69,7 procent van de stemmen. Dat percentage lijkt nu moeilijk haalbaar. Het ANC lijkt het desondanks beter te hebben gedaan dan werd verwacht op grond van de peilingen. Die gaven aan dat het ANC zou uitkomen op ‘slechts’ circa 60 procent van de stemmen.
In de weken voor de verkiezingen voerde het ANC verwoed campagne en dat lijkt te hebben geholpen. „Deze partij is een olifant. Het is onmogelijk om een olifant omver te werpen”, zei een zelfverzekerde Zuma gisteren tijdens een toespraak bij het ANC-hoofdkantoor. Zijn aanhangers hadden zich voor de gelegenheid gehuld in ANC-geel, -groen en -zwart. Zuma danste en zong ”Breng me mijn machinegeweer”, het populaire lied uit de tijd van de strijd tegen de apartheid.
De Democratische Alliantie, de belangrijkste oppositiepartij, heeft misschien nog wel meer reden voor een feestje. De partij lijkt haar positie te gaan verstevigen. Op basis van de reeds getelde stemmen kan DA rekenen op 16,2 procent van de stemmen tegen 12,4 procent in 2004.
Nieuwkomer Het Congres van het Volk (Cope), een afsplitsing van het ANC, wordt vrijwel zeker de derde partij van het land. Met ongeveer 7,8 procent van de stemmen doet de partij het iets minder goed dan was voorzien in de peilingen.
De 67-jarige Zuma werd in 2005 door toenmalig president Thabo Mbeki ontslagen als vice-president. Aanleiding was Zuma’s vermeende betrokkenheid bij een omkoopschandaal in de wapenhandel. Na langdurig juridisch getouwtrek werden deze maand alle aanklachten tegen Zuma ingetrokken.
In 2006 werd de oud-guerrillaleider vrijgesproken van de verkrachting van een hiv-geïnfecteerde vriendin van de familie. Zuma maakte zichzelf in veler ogen belachelijk toen hij tijdens de rechtszaak vertelde dat hij meende geen aids te kunnen hebben opgelopen omdat hij na de gemeenschap, die volgens hem met wederzijdse instemming had plaatsgevonden, had gedoucht.
Zuma werd in 1959, op 17-jarige leeftijd, lid van het ANC. Op zijn 21e werd hij gearresteerd toen hij illegaal het land wilde verlaten. Hij zat tien jaar vast op Robbeneiland, met onder anderen Nelson Mandela. In de gevangenis bouwde Zuma een reputatie op onder andere politieke gevangenen.
In 1975 begon voor Zuma een periode van vijftien jaar ballingschap in Swaziland, Mozambique en Zambia, waar hij werd benoemd tot hoofd van de inlichtingendienst van het ANC. Toen het verbod op het ANC in 1990 werd opgeheven was Zuma een van de eerste leden die terugkeerden naar Zuid-Afrika.