Dr. Paul Wells: Calvinisme is evenwichtig
Bestaan er goede argumenten om anno 2009 nog calvinist te zijn? Ondanks de tallozen die menen sterke tegenargumenten te hebben, verdedigde professor Paul Wells dinsdag in Lyon krachtig de argumenten pro.
In de Franse stad ging dinsdag de jaarlijkse Colloque Biblique Francophone van start. Voorzitter Malcolm Ball memoreerde dat de colloque dit jaar voor het eerst in Lyon plaatsvindt, de stad van de kerkvader Ireneus.De conferentie wordt bezocht door Franssprekende ambtdragers en geïnteresseerden die instemmen met de gereformeerde belijdenisgeschriften. Dit jaar zijn er 53 deelnemers, die behalve uit Frankrijk uit Burkina Faso, Tsjaad en Senegal komen, en verder uit Zwitserland, Engeland en Roemenië. Er zijn drie Nederlandse deelnemers, onder wie dr. H. Klink uit Hoornaar, die twee lezingen verzorgt.
Dr. Paul Wells, hoogleraar systematische theologie aan de Faculté Libre de Théologie Reformée in Aix-en-Provence, hield een lezing over ”Waarom zijn we vandaag de dag calvinist?” Wells had de vraag bewust positief geformuleerd, omdat het calvinisme bij velen een afkeer oproept. „Het belangrijkste struikelblok vormt niet zozeer de predestinatieleer, maar de afkeer van ons, calvinisten. Een calvinisme zonder de geest van Calvijn biedt geen hoop en oefent op buitenstaanders ook geen aantrekkingskracht uit.”
Volgens de dogmaticus uit Aix-en-Provence staat of valt het calvinisme met het gefocust zijn op God Zelf met al Zijn glorieuze eigenschappen. Adequate theologie gepaard aan gepaste vrees voor de eeuwige God is niet onbelangrijk, maar het gaat uiteindelijk om de aanbidding. Vanwege de spilfunctie die de aanbidding moet innemen, krijgt als vanzelf het gebed een centrale plaats. Een calvinist zonder het gebed van Jesaja, „Heilig, heilig, heilig”, is slechts een deïst en de naam calvinist niet waard.
Wells noemde het calvinisme een „omvattend en samenhangend systeem”, een stelsel dat geheel door de levende God wordt bezield. De belangrijkste kenmerken van het calvinisme zijn volgens hem het theocentrische, het veelomvattende, het evenwichtige, het praktische en het missionaire. Niet de mens, maar de soevereine God staat in het middelpunt. Deze eeuwige God heeft met Zijn schepsel een verbondsrelatie. De calvinistische visie op het verbond betekent zowel distantie als nabijheid tussen God en mens. Zo wordt een perfecte balans bewaard in de relatie tussen God en mens en wordt de uiteentrekking van beiden (de islam) of de vermenging van God en mens (het heidendom) vermeden. Omdat God altijd centraal staat en niet de mens met zijn religie, staat het calvinisme per definitie haaks op alle humanisme, romanticisme, ouderwetse of moderne natuurverering, zo stelde Wells. De dienst aan God blijkt vreugdevol en brengt onbedoeld een zegen voor het dagelijkse leven.
Een sterk argument voor het calvinisme ziet Wells in de evenwichtigheid ervan. Met tal van voorbeelden toonde hij hoe het calvinisme de juiste balans bewaart tussen tegenstellingen, terwijl andere stelsels altijd tot een of ander uiterste neigen. Het calvinisme kent een gezond evenwicht tussen uitverkiezing en menselijke verantwoordelijkheid, zonde en genade, rechtvaardiging en heiliging, wereldgelijkvormigheid en wereldmijding.
Behalve evenwichtig is het calvinisme ook praktisch. Het stimuleert de zorg voor de schepping, zonder de last van het doemdenken. Wells vroeg zich ten slotte af waarom het calvinisme geen wervingskracht meer heeft. Gebrek aan liefde, alsmede het verdwijnen van de centrale plaats van Christus als Middelaar maken volgens hem van het calvinisme een dood systeem van verkilde rigoristen, die door de verheerlijking van het verleden een doods conservatisme propageren.
Dit is het eerste deel in een drieluik over de Colloque Biblique Francophone. Donderdag deel 2.