Theologie op zondagsschoolniveau
Onderwijs kerkleiders en zorg dat de groep waaraan je doceert, actief wordt. Dat is het geheim van de theologische onderwijsmethode Timothy Leadership Training. Projectleider dr. Harold Kallemeyn was onlangs in Nederland om Nederlandse zendingsorganisaties bekend te maken met de methode.
Kallemeyn werd in 1949 in Chicago geboren. Hij werd predikant in de Christian Reformed Church (CRC) en kreeg vanwege zijn verblijf in Frankrijk een bijzondere belangstelling voor de Franssprekende wereld. Van 1990 tot 2005 doceerde hij praktische theologie aan de Faculté Libre de Théologie Réformée in Aix-en-Provence in Frankrijk.Kallemeyn kwam in Aix-en-Provence in aanraking met studenten uit Afrika die na hun studie weer naar hun land teruggingen. „Ze stuitten daar op het probleem hoe het Evangelie over te brengen op eenvoudige mensen die geen opleiding hebben gehad en bovendien arm zijn. De uitdaging was om de inhoud van de Bijbel bekend te maken en hen te stimuleren om economisch actief te zijn en tot op zekere hoogte selfsupporting te worden.”
Zo werd het lesmateriaal Formation Excelsis ontwikkeld, bedoeld voor de Franstalige wereld. Later kwam er een Engelse variant onder de naam Timothy Leadership Training. Kallemeyn is momenteel als zendeling bij de CRC betrokken bij de ontwikkeling van Formation Excelsis in Franssprekend Afrika. Timothy Leadership Training, dat als instituut ondergebracht is bij Calvin Theological Seminary, wordt in toenemende mate toegepast in Zuid-Amerika en Azië.
Vanwege de snelle groei van de kerk in sommige van de armste landen zijn niet alle voorgangers in staat om een Bijbelschool of seminarie te bezoeken, zo verklaart Kallemeyn de noodzaak van deze methode. „Zij leiden soms grote gemeenten. Bevestigde predikanten hebben bovendien de taak om op hun beurt evangelisten te trainen. Onze methode komt neer op een training van mensen op het niveau van lager onderwijs. De bedoeling is om in twee jaar aan de hand van zes werkboeken de kerninhoud van de Schrift over te brengen.”
Formules
Het principe is even eenvoudig als krachtig, aldus Kallemeyn. „Het richt zich op een niveau van een zondagsschool en stimuleert een visie op christelijk leiderschap. De formules zijn: leer in groepen, wees bedacht op verandering en geeft mensen de kans om te groeien in de groep. Cursisten zijn verplicht een plan van actie te presenteren over wat zij met de stof gedaan hebben. Twee aandachtspunten zijn wezenlijk: activiteit en verandering. Onder verandering verstaan wij de zichtbare gevolgen van het Evangelie in het leven van mensen.”
De methode is inmiddels een succes geworden. Er zijn versies van de leermethode in het Engels, het Frans, het Spaans, het Arabisch en in enkele inheemse talen. Kallemeyn, die in Nederland was mede op uitnodiging van het Comité d’Entraide Chrétienne Réformée, heeft zijn project toegelicht voor enkele Nederlandse zendingsorganisaties. Formation Excelsis heeft een Nederlandse pendant gekregen onder de naam Stichting Partners voor Afrika, met als bestuursleden Jan- Hendrik Dijkman (La Bégude de Mazenc, Frankrijk), Harold Kallemeyn (Aix-en-Provence, Frankrijk) en Ruud en Noor Roeleveld (Nederland).
De testperiode is achter de rug: in tien Afrikaanse landen, vijf Engels- en vijf Franssprekende, is de methode in praktijk gebracht. De nadruk in de methode ligt op het denken en preken „van God uit”, zegt Kallemeyn. „Het is nodig om de Schrift te verstaan in het dagelijks leven, gericht op de vraag wat God doet in het leven van mensen. In Afrika is men meer gewend om verticaal over God te denken zonder dat het effect heeft op de horizontale relaties. De meeste Afrikanen weten niet wat het is om God te verheerlijken in het dagelijks leven en denken dat het vooral iets voor op de zondag is.”
Met deze methode worden christenen uitgedaagd om interactief te zijn. „Ze moeten naar elkaar luisteren in de groep en vanuit hun eigen ervaring daarin participeren. Dat zijn ze vaak niet gewend. In het verleden is de aandacht in het theologisch onderwijs te zeer gericht op leerstellige kennis, zonder relatie met de praktijk. Ze leren nu dat God ook een God is Die werkt.
Er zijn in Afrika veel nieuwe christenen die geen grondig onderwijs hebben gekregen en daardoor niet in staat zijn te groeien en tot bloei te komen. Het grote probleem is vaak de afhankelijkheid, met name ook in de zending.”