Trouwcolumnist Bert Keizer weet het zeker: religie leeft. Debatleider en Trouwjournalist Lodewijk Dros valt hem bij. „Werd religie tien jaar geleden nog geweerd uit het publieke domein, nu staat ze weer volop in de schijnwerpers.”Reden voor uitgeverij Ten Have om samen met Trouw een debat te organiseren. Keizer zet al snel de toon. Religie moet binnenshuis blijven, vindt hij. „Het gedoe begint als religieuze mensen de straat opgaan met de boodschap ”u moet ook”.”

De islam heeft reden genoeg om de straat op te gaan, vindt Harun Yildirim, voorzitter van multiculturele studentenunie SUN. „Onze godsdienst heeft heel wat te bieden.” Keizer springt er meteen bovenop. „Wat dan?” Yildirim: „Kijk alleen al naar de relatie vader en zoon en de waarde die de islam hecht aan familie.” Nonsens, vindt Keizer. Tegen Yildirim: „Jij hebt mij niet zo veel te bieden. Als ik wil weten hoe ik met mijn zoon om moet gaan, bel ik heus niet aan bij mijn moslimbuurman.”

Keizer gelooft niet dat mensen hun handelen laten inspireren door ideeën, laat staan door godsdienstige ideeën. „Tot 1850 is er niets terechtgekomen van de theorieën die Jezus Zijn discipelen voorhield. Ideeën hebben nauwelijks invloed op ons handelen. Hitler won de oorlog niet omdat hij betere ideeën had en veel in boeken las, maar omdat hij meer kogels had.”

Volgens de rooms-katholieke priester Antoine Bodar zijn waarden als vergeving, verzoening en rechtvaardigheid wel degelijk ontleend aan het christendom. „Nee”, antwoordt Keizer resoluut. „Ik houd van mijn vrouw, maar dat is niet vanwege Bijbelgedeelten of songteksten van de Rolling Stones.”

Schrijver Vanno Jobse wijst Bodar erop dat christenen waarden als naastenliefde geheel onterecht claimen. „Het hindoeïsme predikte al ruim duizend jaar voor de geboorte van Christus liefde en respect.” Bodar: „Het hindoeïsme is geen geopenbaarde godsdienst, het is meer een soort levenshouding.”

Andere grote vraag in het Utrechtse debat: in hoeverre kunnen religies verzoenend werken? Een antwoord vinden lijkt niet gemakkelijk. Bodar is ervan overtuigd dat conflicten in de maatschappij niet de schuld zijn van het christendom, maar van de christen zelf. „Sommigen misbruiken inderdaad hun Bijbel.” Maar gelukkig zijn christenen kritisch op zichzelf, getuige de Bijbelkritiek. „Dat zouden moslims eigenlijk ook moeten zijn.”

Daar kan geen sprake van zijn, volgens Yildirim. „Het woord van God is onschendbaar. Er zijn veel dingen die we niet begrijpen, maar die niettemin juist zijn. Je moet daaraan niet knutselen of er een andere exegese hangen.” Veel islamitische leiders studeerden in Europese landen en begrijpen daarom niet waar het in de islam werkelijk om draait, stelt Yildirim.

„Er zijn daarom allerlei stromingen binnen de islam, maar eigenlijk kan dat helemaal niet. Er is maar één islam.” Een liberale en westerse islam is dus niet mogelijk? „Nee”, klinkt het stellig.

Ook binnen de Rooms-Katholieke Kerk lijkt de ruimte voor verzoening met andere religies maar nauw. „De kerk pretendeert dat, voor zover de mens waarheid over Jezus en het christelijk geloof kan vatten, deze te vinden is binnen haar muren”, zo verwijst Bodar naar stukken van het Tweede Vaticaans Concilie. Maar, en dat is volgens de priester een belangrijk punt, zij sluit niet uit dat buiten de kerk hier en daar ook delen van de waarheid gevonden worden. En deze gunning vindt hij bij de islam duidelijk niet terug.

Keizer gooit nog wat extra olie op het vuur. Christenen kunnen best wat verdragen, vindt hij. Maar hoe verdraagzaam zijn moslims bij grappen over Mohammed? Yildirim komt maar nauwelijks tot een antwoord en besluit: „Ik zie het nut van grappen over de profeet Mohammed –vrede zij met hem– niet in.”