We spreken in Midden-Nederland, op de grens van hoog en laag, over het jongste stukje van de geologische geschiedenis. Wat aan de oppervlakte ligt is, volgens de gangbare theorieën, maximaal 10.000 tot 2,5 miljoen jaar oud.Op een morgen komt een boer naar ons toe. Ze zeggen dat die bergen daarginds door het ijs ontstaan zijn, hoe denken jullie daarover? Ons antwoord, wij geloven dat God de aarde schiep, was bevredigend voor hem. Hij zei: De vrouw heeft gevraagd of jullie koffie komen drinken!

Stuwwal
Intussen was deze student niet zo zeker als het leek. Had God de wereld wel geschapen in zes dagen? Die stuwwal van de Utrechtse Heuvelrug lag daar immers als een bewijs van een vroegere gletsjerafzetting in ons land. Het is niet moeilijk om op de top van de ijsberg restanten te vinden van gesteentesoorten die uit Scandinavië afkomstig zijn. In door het ijs afgesneden hoekige vormen. Terwijl onderin, waar de oudere gesteenten opgeschoven zijn, afgeronde steentjes uit Duitsland en Frankrijk te vinden zijn. Typisch materiaal dat door de rivieren meegenomen is. En het dekzand, de laag die op de Veluwe aan de oppervlakte ligt maar elders in Nederland in de ondergrond aanwezig is, bestaat overtuigend uit stuifzand dat door de wind over een bevroren poolwoestijn verplaatst is.

De confrontatie met deze feiten brengt een noodzakelijk denkproces op gang. Ook als de waarheidsvraag van de Bijbel niet meer in het geding is. Voor mij begon dat proces met het zoeken naar harmonie tussen Bijbel en wetenschap. Wetenschappelijk gezien is een ijsbedekking vrijwel zeker. Maar dan kan de aarde niet slechts 6000 jaar oud zijn. Zou God de wereld ook geschapen kunnen hebben in tijdperken van tienduizenden of miljoenen jaren? En zou in die tijd naast een evolutie van het landschap ook een evolutie van het leven hebben kunnen plaatsvinden?

Zee-egel
Op school, als aardrijkskundedocent, bleef het probleem actueel: alle jongeren worstelen ermee. Hoe kan de Bijbel waar zijn als de wetenschap aantoont dat veel feiten niet echt gebeurd kunnen zijn? De uitleg begint dan met vasthouden aan de lijn van de Schrift: een goede schepping, een in zonde gevallen mens, een genadig God. Veel energie wordt gestopt in het bieden van tegenvoorbeelden: de evolutietheorie faalt aan alle kanten, er is een heuse wetenschappelijke tegenhanger, het creationisme.

Maar het eigen denken verandert ook: wij kunnen niet alles verklaren. Waarom moet ik het tegendeel bewijzen van wat anderen als een onbewijsbare theorie presenteren. Want laat duidelijk zijn: noch het scheppingsverhaal, noch de evolutietheorie zijn te bewijzen. Beide vragen geloof in een achterliggende wereldbeschouwing. Als de wetenschap niet anders doet dan mijn geloof in de Schrift op de proef stellen zonder daar een overtuigend bewijs tegenover te stellen, waarom zou ik dan mijn overtuiging prijsgeven voor de twijfels van de mens zonder God?

Meer en meer heb ik geleerd de feiten te laten voor wat ze zijn. En geaccepteerd dat niet alles verklaard en bewezen kan worden. Maar ook heb ik geleerd me te verwonderen over wat God geschapen heeft, zonder dat ik het kan begrijpen; om zo weer dicht bij de letterlijke Bijbeltekst te komen.

Iets van verwondering wil je overbrengen op je leerlingen. In de les of in een gesprek. Op excursie in Limburg, waar je 300 meter boven zeeniveau onverwachts de versteende resten van een zee-egel in handen houdt. Een onvergetelijk moment: samen zich verwonderen over de schoonheid van de schepping en de grootheid van de Schepper. Hij is groot en wij begrijpen Hem niet.

Schriftgezag
Hoe meer je jezelf verdiept in de materie, hoe minder deze verklaarbaar is. Wel wordt steeds duidelijker: schepping en evolutie zijn niet verenigbaar. De evolutionist gelooft in ontwikkeling van het onvolmaakte naar het betere. Uiteindelijk komt het goed. De Bijbel leert dat alles goed was. Maar de zondeval heeft geleid tot gebrokenheid. Het goede komt pas terug in de herschepping.

De discussie over schepping en evolutie is weer opgelaaid in onze kring. Ik ben er niet gerust op. Omdat ik zie dat gezocht wordt naar harmonie tussen geologie en God. Omdat de kern van het verschil tussen schepping en evolutie vervaagt. Als Genesis weggezet wordt als een gedicht, zal Adam in nevels verdwijnen. En daarmee wordt niet alleen het feit, maar ook de ernst van de zondeval weggeredeneerd. En wordt de kern van de Bijbelse boodschap ontkracht.

Ik wil naar de wortel van de ijsberg. Waar getornd wordt aan de betrouwbaarheid van de eerste hoofdstukken van de Bijbel, daar staat het gezag van Gods Woord als geheel op het spel. Als mensen binnen onze gezindte openlijk of bedekt beweren dat zij het scheppingsverhaal niet meer serieus kunnen nemen, dan zetten zij de deur open voor een steeds verder afkalvend Schriftgezag.

Wij hebben een kinderlijk geloof nodig. Dat God is en dat Hij een Beloner is van hen die Hem zoeken. Laat er bij hen die worstelen met vragen rond geloof en wetenschap gebed zijn om dit kinderlijk geloof. En laat er bij hen die de Heere vrezen iets gezien worden van het gezag van Gods Woord. Opdat jongeren mogen weten dat God leeft en Zijn Woord waarheid is.