Milutinovic wordt gezocht door het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag, maar het is nog steeds onduidelijk of en wanneer de ex-president van Servië naar het tribunaal afreist.

Maandag liep de ambtstermijn van Milutinovic af. Zijn positie wordt waargenomen door de voorzitter van het Servische parlement, Natasa Micic, een 37-jarige juriste. Met haar staat er voor het eerst in de geschiedenis van Servië een vrouw aan het hoofd van de republiek.

De Joegoslavische onderminister van Justitie, Nebojsa Sarkic, wees er tegenover het persbureau Tanjug op dat Milutinovic na zijn aftreden niet langer een beroep kan doen op de justitiële onschendbaarheid, die hem als president tot nu toe tegen uitlevering beschermde. De districtsrechtbank van Belgrado stuurde de Servische regering maandagmorgen dan ook meteen een verzoek om handelend te mogen optreden naar aanleiding van het opsporingsbevel uit Den Haag.

De rechter-commissaris van de rechtbank, Milan Dilparic, zei dat het hof wettelijk verplicht is de regering om toestemming te vragen voor de aanhouding van Milutinovic. Volgens Dilparic kan de toestemming worden geweigerd op grond van het argument dat de regering de uitlevering „een risico acht voor de staatsveiligheid en soevereiniteit.” Het was nog niet duidelijk hoe de regering zou reageren.

Het Joegoslavië-tribunaal heeft de Servische regering diverse malen beschuldigd van onvoldoende samenwerking met het VN-tribunaal. Enkele belangrijke Servische verdachten, zoals de Bosnisch-Servische leider Radovan Karadzic en zijn generaal Ratko Mladic, zijn nog op vrije voeten en de regering heeft geweigerd volledig inzage te geven in de staatsarchieven. Hoofdaanklager Carla Del Ponte eiste onlangs met name de uitlevering van Milutinovic, een kwestie die uiterst gevoelig ligt in Servië.

Verkiezingen voor een opvolger van Milutinovic hebben geen resultaat opgeleverd, omdat de opkomst te gering was. Nieuwe verkiezingen zijn uitgeschreven voor begin 2003.

Het is mogelijk dat in februari een nieuwe poging wordt ondernomen, maar tevens bestaat de kans dat de leiders besluiten eerst de kieswet te veranderen en dan pas nieuwe verkiezingen te houden. Dan blijft Micic tot zeker de zomer in functie.

Micic is sinds 1996 lid van de kleine christen-democratische partij, die onder leiding staat van de Joegoslavische minister van Buitenlandse Zaken, Svilanovic. Haar plotselinge stijging in de politieke rangen begon pas een jaar geleden, toen ze nog een onbekend parlementslid was uit de provinciestad Uzice.

In een interview met de Britse krant The Times stelt Micic dat vrouwen zich traditioneel eigenlijk nooit met politiek bemoeiden in haar land. „Slechts 10 procent van de parlementariërs is vrouw, maar dat is altijd nog drie keer meer dan destijds onder het bewind van Milosevic.”

De weinige vrouwen die zich met politiek bemoeien doen dat wel voortvarend en op hoog niveau, ondanks tegenwerking van seksistische politici van het mannelijk geslacht. Micic was bijvoorbeeld het onderwerp van flauwe grappen en denigrerende opmerkingen van de ultrarechtse parlementariër Vojislav Seselj. „Zij grijpen iedere gelegenheid aan om seksistische grappen te maken en om vrouwelijke parlementsleden belachelijk te maken”, aldus Micic. Zodra bekend werd dat de parlementsvoorzitster Milutinovic ging opvolgen, kreeg Micic speciale belangstelling. Een fotograaf van het blad Politika bijvoorbeeld fotografeerde voor de voorpagina haar benen die uit een dienstauto tevoorschijn kwamen.

„Ik ben diep teleurgesteld in de media, ook die hielpen Milosevic ten val te brengen. Vaak zien ze vrouwen in de politiek als een soort curieuze beroemdheden zonder dat ze de politiek belichten. Het is niet eerlijk, ze drukken ook nooit foto’s af van mannelijke politici in korte broek”,aldus Micic.

De installatie van Micic wordt echter aangevochten door de Socialistische Partij van Milutinovic en Slobodan Milosevic. In een officiële verklaring van de partij wordt de installatie van Micic „illegaal en ongrondwettig” genoemd.

De reden dat de vroegere Bosnisch-Servische leider Karadzic nog nooit is opgepakt, is het gebrek aan politieke wil daartoe bij de NAVO. Er moet nu snel een bevel komen om Karadzic te arresteren en naar het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag te sturen. Dat zei maandag de vertrekkende VN-gezant in Bosnië, Jacques Klein, in de Britse krant The Times.

Zolang Karadzic niet achter slot en grendel zit, kan het land zich niet verder ontwikkelen, stelt Klein. „Karadzic is, voor ons allemaal, een internationale blamage. Het is duidelijk de onmacht van het Westen. U kunt me niet vertellen dat de machtigste militaire alliantie in de geschiedenis van de wereld deze ene oorlogscrimineel niet kan vinden.”

De 63-jarige Klein staat bekend om zijn ongezouten mening. Vijf jaar lang probeerde hij Bosnië uit het slop te halen na de Balkanoorlog, onder meer door het invoeren van een nieuwe munteenheid, een nieuwe vlag en een nieuw volkslied. Klein: „Veel van al het goeds dat we hier proberen mislukt doordat we er niet in slagen te handelen inzake dit onderwerp. Het is een giftige wolk die hangt over alles wat we doen. Het is moeilijk een Bosnische moslim in de ogen te kijken en te zeggen dat we hier goed werk doen, zolang Karadzic niet in Den Haag zit.”

Het VN-tribunaal zoekt Karadzic wegens onder meer volkerenmoord. Dat de vroegere leider nog niet is gepakt, wijt Klein onder meer aan te weinig politieke wil. „De westerse steden -Washington, Londen, Berlijn en Parijs- hebben het onderwerp niet serieus genoeg genomen.”