Honden kunnen om verschillende redenen angst voor vuurwerk hebben: vanwege een aangeboren angst voor geluiden, door een traumatische ervaring of door aangeleerd gedrag. Dat laatste betekent dat honden geleerd hebben bang te zijn voor vuurwerk. Vaak is het gedrag van de baas daar debet aan, stelt Yvette van Veldhuijsen, gediplomeerd instructrice en gedragstherapeute voor honden in Wenum-Wiesel, een gehucht bij Apeldoorn.

„Veel mensen troosten hun hond als hij zich angstig gedraagt. Het dier ervaart dat als een beloning. Honden kennen alleen belonen en straffen. Ze weten niet wat troosten is”, legt Van Veldhuijsen uit. „Het gevaar bestaat dat de hond de volgende keer nog ’beter’ schrikt om een grotere beloning -in de vorm van veel aandacht- te krijgen. Baasjes knuffelen vuurwerkangst er zo fanatiek in.”

Hondeneigenaren kunnen hun huisdier in geval van angst het best negeren. Dus niet tegen de hond praten en niet naar het dier kijken. Hondenbezitters moeten hun viervoeters niet laten wegvluchten in een kast of onder het bed. Dan beloont de hond namelijk zichzelf, want hij hoort de knallen minder goed.

Als de hond niet te houden is, kan hij volgens Van Veldhuijsen het beste in de douche worden gezet. „Een badkamer heeft meestal weinig ramen waardoor geluid naar binnen kan komen. Het is er verder vrij kaal, dus de hond kan weinig schade aanrichten.”

Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt ook voor vuurwerkangst. Door een hond te trainen kan hij over zijn angst heenkomen. „Veel mensen nemen die moeite echter niet”, zegt Van Veldhuijsen. Ze geeft alle honden die op haar hondenschool komen een geluidstraining. „Puppy’s hebben aanvankelijk een blanco gedrag. Ze moeten alles nog aanleren. Als de hondjes tussen de acht en twaalf weken oud zijn en een vuurwerktraining krijgen, vergeten ze dat in principe de rest van hun leven niet meer. Tenzij de viervoeters een traumatische ervaring krijgen, zoals ontploffend vuurwerk tussen hun voorpoten. Direct opnieuw trainen is dan de beste oplossing.”

Astrid Konijnenberg, eigenaresse van de tweeënhalf jaar oude Jack Russell Boet, is met haar hond naar zo’n training geweest. Toen ze Boet net had, waren er nog geen problemen: „Onze hond was als puppy helemaal niet bang voor vuurwerk. Waarschijnlijk is hij ergens heel erg van geschrokken, want hij werd ineens heel bang van harde geluiden. Als we bijvoorbeeld op vakantie waren en de buurvrouw deed het raampje van haar caravan dicht, schrok hij al. Tijdens Oud en Nieuw liep Boet als een gestresste kip door het huis. We hoopten dan maar dat er niet te veel vuurwerk afgestoken zou worden. Om onze hond rustig te houden, haalden we een tabletje bij de dierenarts.”

Om een einde te maken aan de problemen ging Konijnenberg met de Jack Russell naar een geluidstraining. „Die begon met het afsteken van sterretjes. Geleidelijk aan kreeg Boet steeds zwaardere geluiden te horen, zoals een alarmpistool. We hebben ook getraind met dummyschieten.” De trainer gebruikt daarbij een apparaat om iets weg te schieten. Veel honden vinden het leuk om te apporteren en rennen er dan achter aan. Ze nemen de knal dan voor lief. „Als Boet nu een knal hoort, kijkt hij even op om te kijken wat er gebeurt. Als het niets is, gaat hij weer rustig liggen”, zegt de hondenbezitster.

De Jack Russell vindt vuurwerk nog steeds niet plezierig. „Maar we kunnen er wel rustig mee naar buiten. Boet heeft nu iets van: ik onderga het maar, het hoort er nu eenmaal bij. Ik zet binnen wel de radio aan, zodat de knallen niet zo hard lijken. Dit is de eerste jaarwisseling sinds de training, maar ik merk al verschil met voorgaande jaren. Onze hond is veel rustiger.”