Emoties lopen hoog op in Papoea
JAKARTA– Het bezoek van de in Nederland wonende Papoea-leider Nicolaas Jouwe aan Papoea heeft veel losgemaakt in Indonesië. In de stad Jayapura eisten demonstranten dinsdag een nieuwe volksraadpleging om onafhankelijk te worden. De vier Nederlandse journalisten die getuige waren van de demonstratie, werden per direct door Indonesisch veiligheidspersoneel afgevoerd.
De 85-jarige Papoeavoorman heeft heel wat te bespreken met de Indonesische president Yudhoyono. „Ik wil de president vragen meer aandacht te geven aan het welzijn van de Papoea’sen hun de mogelijkheid te bieden zich te ontwikkelen”, vertelt een opgewekte Nicolaas Jouwe. Hijis net terug van een driedaags bezoek aan Papoea, dat hij ten tijde van de Indonesische inval 47 jaargeleden plotseling moest verlaten.Het historische bezoek aan zijn geboortegrond kreeg dinsdagochtend plotseling een rare wending, toen vier Nederlandse journalisten werden opgepakt tijdens een demonstratie voor het hotel van Jouwe. Een dag lang werden de Nederlanders, onder wie NRC-correspondent Elske Schouten, onderworpen aan een verhoor van Indonesische immigratieambtenaren. De drie freelancetelevisiejournalisten moesten hun videomateriaal tijdelijk inleveren en de NRC-correspondent werd gedwongen haar foto’s van de demonstratie te wissen.
Het incident vormde de pijnlijke climax van de politiek geladen terugkeer van Jouwe naar Papoea, waar Indonesië moeizaam het separatisme probeert uit te bannen.
Internationale organisaties spreken al jaren hun zorg uit over het grote aantal mensenrechtenschendingen op het christelijke Papoea. Het leger deelt nog steeds de lakens uit en Indonesische soldaten maken jacht op rebellen van de Organisatie voor een Vrij Papoea (OPM). Die voeren een eenzame guerillastrijd in de berggebieden voor de onafhankelijkheid van Papoea.
De strijd bestaat uit sporadische schermutselingen, zoals eerder deze maand toen rebellen naar verluidt veiligheidsposten in het district Puncak Jaya aanvielen. Daarbij zou een Indonesische soldaat zijn doodgeschoten.
De Indonesische autoriteiten in Papoea lijken buitenlandse journalisten zo veel mogelijk te weren. Volgens ingewijden uit vrees voor pottenkijkers.
Met zijn bezoek wil Jouwe een doorbraak forceren naar een vreedzame dialoog met de Indonesische regering over de toekomst van de Papoea’s. Als bedenker van de Papoeaanse Morgenstervlag geniet hij nog steeds veel respect en grote bewondering van de Papoeaanse bevolking.
Veel Papoea’s grijpen zijn komst aan om direct onafhankelijkheid te eisen. Dinsdag gingen in Jayapura duizend mensen de straat en eisten een nieuwe volksraadpleging voor onafhankelijkheid.
Indonesië peinst er echter niet over om het grondstofrijke Papoea los te laten. Sinds de Indonesische president Soekarno in 1963 het Nederlandse bestuur van het buitengewest overnam, werden de Papoea’s een van de armste bevolkingsgroepen. Jouwe wil daarom dat de Indonesische president Yudhoyono zich sterk maakt voor de verbetering van de economische situatie van de anderhalf miljoen Papoea’s.
Het eiland beschikt over grote hoeveelheden grondstoffen zoals goud, koper en aardgas. Het is letterlijk een goudmijn voor de Indonesische veiligheidsdiensten die hun bescherming bieden aan mijnbouwbedrijven. De grootste kopermijn ter wereld is de Grasberg in Timika.
Persbureau AFP maakte deze week bekend dat het Amerikaanse mijnbouwbedrijf Freeport McMoran, dat de Grasberg exploreert, vorig jaar ruim 6 miljoen euro betaalde aan het Indonesische leger en politie. Het Amerikaanse concern is de grootste buitenlandse belastingbetaler van Indonesië.
Jouwe vindt dat de opbrengsten van de mijnexploraties veel eerlijker verdeeld moeten worden. „We hebben de grootste goudmijn van de wereld. Maar de Amerikanen bezitten de mijn. Indonesië heeft geld nodig. Maar de Papoea’s krijgen helemaal niets.”
