De premier denkt bijvoorbeeld aan de passage in de rijksbegroting waarin Nederland aangaf nadrukkelijker de regie in handen te nemen als het gaat om de rechtshandhaving in de Antillen. Nederland klaagde dat het direct wordt geconfronteerd met de negatieve gevolgen van de kwaliteit en het niveau van de overzeese rechtshandhaving, zoals de drugssmokkel.

Volgens Ys kan Den Haag niet ontkennen dat de huidige drugsproblemen op de Antillen grotendeels worden veroorzaakt door het nalatige Nederlandse beleid. „De enorme vraag naar drugs komt uit Nederland.” Daarnaast wijst hij er op dat als de toevoer vanuit de Antillen stopt, de drugs via andere kanalen Nederland toch wel bereiken.

Ook de dreigementen aan het adres van de Antilliaanse luchtvaartmaatschappij Dutch Caribbean Airlines (DCA) om haar landingsrechten op Schiphol in te trekken als zij niet meer doet om bolletjesslikkers te weren, zijn bij Ys verkeerd gevallen. „Geen moment werd gerept over het intrekken van de landingsrechten van de KLM, terwijl de drugscontroles bij DCA effectiever bleken”, aldus Ys.

Ook de strijd om de benoeming van voormalig minister van Justitie Martha als gevolmachtigd minister van de Antillen op de koninkrijksambassade in Washington, was een bron van irritatie voor Ys. Nederland weigerde de door de Antillen voorgedragen Martha te benoemen op de diplomatieke post, omdat hij zeer sterke negatieve gevoelens jegens Nederland zou hebben en zich weinig gelegen zou laten liggen aan het koninkrijksbelang.

Ys is ook verbolgen over de motie van november in de Tweede Kamer om de grenscontroles op de Antillen door Nederlandse douaniers te laten verrichten. VVD, CDA en LPF steunden de motie. Ys heeft premier Balkenende een brief gestuurd met het verzoek de Kamer te wijzen op de daadwerkelijke verhoudingen binnen het Koninkrijk. „In het Statuut is vastgelegd dat de Antillen en Nederland gelijkwaardige partners zijn. Het mag nu toch wel bekend zijn dat Nederland niet eenzijdig maatregelen kan opleggen aan de Antillen”, zei Ys.