Gewetensbezwaarde trouwambtenaren die een uitzonderingspositie hebben bedongen, zouden moeten stoppen met hun beroep. Ook zij die al werkzaam waren voor het ’homohuwelijk’ in 2001 werd ingevoerd.Het partijbestuur van de PvdA had aanvaarding van het amendement ontraden. „Gemaakte afspraken met gewetensbezwaarde trouwambtenaren willen en kunnen we niet doorbreken”, aldus PvdA-voorzitter Ploumen. „Dat hoort bij de arbeidsvoorwaarden.” Wel zei ze dat de PvdA nooit meer een afspraak in het coalitieakkoord zou opnemen dat gewetensbezwaarde trouwambtenaren beschermd moeten worden.

Op aandringen van de ChristenUnie staat nu in het regeerakkord van het kabinet-Balkenende IV: „Mochten er in de gemeentelijke praktijk problemen ontstaan, dan zullen initiatieven worden genomen om de rechtszekerheid van gewetensbezwaarde ambtenaren veilig te stellen.”

De initiatiefneemster van het amendement, PvdA-raadslid Logtenberg uit Amsterdam, reageerde opgelucht op de aanvaarding van het wijzigingsvoorstel. Volgens haar komt er nu snel een einde aan de situatie dat er trouwambtenaren zijn die mogen weigeren een ’homohuwelijk’ te sluiten. „Een sterfhuisconstructie, met een zeker einde.”

Het PvdA-congres schrapte ook de woorden ”krenken mag” uit de integratieresolutie. Ploumen wilde die notie per se opnemen in de nota. „Krenken mag is geen pleidooi voor onbehouwen gedrag, voor ongeremd beledigen en hufterigheid”, hield ze het congres zaterdag voor. „Het is een pleidooi voor het respecteren van onze vrijheid van meningsuiting. De vraag of iemand zich gekrenkt voelt, ligt voor iedereen zo anders dat dat geen reden kan zijn om op voorhand de vrijheid van meningsuiting te beperken. En ja, daarom mag krenken. En kiezen om niet te krenken, is een kwestie van goed fatsoen en van respect voor elkaar.”

De PvdA-achterban ging niet in die redenering mee. Wat het congres betreft, wordt krenken in Nederland begrensd door het Wetboek van Strafrecht, waarin onder meer beledigen en discrimineren strafbaar wordt gesteld. Het congres nam daarom een amendement aan om de woorden ”krenken mag” uit de integratieresolutie te schrappen.

In de integratieresolutie staat ook de passage dat de SGP „getolereerd” moet worden omdat haar gedachtegoed is gebaseerd op de grondwettelijke vrijheden van godsdienst en van meningsuiting. Op verzoek van het PvdA-congres wordt die alinea aangescherpt. Als de SGP zich schuldig maakt aan discriminatoir gedrag, dan moet de partij daarvoor veroordeeld worden. „De SGP staat niet boven de wet”, aldus een van de congresgangers.

Voorzitter Ploumen kondigde aan dat de PvdA binnenkort een debat start over hoe de partij aankijkt tegen openbaar en bijzonder onderwijs. In de integratieresolutie staat onder meer dat bijzondere scholen „de keuzevrijheid van ouders niet mogen aantasten door oneigenlijke toelatingscriteria.” Alle scholen, „ook die met een levensbeschouwelijke grondslag, moeten verplicht zijn om alle leerlingen te accepteren. Aan de praktijk dat bijzondere scholen soms op basis van levensbeschouwelijke argumenten leerlingen met een achterstand de deur wijzen, moet een einde komen.”

Na een aantal wijzigingen nam het PvdA-congres uiteindelijk de integratieresolutie aan. Daarin wordt bondig opgeschreven hoe de PvdA met integratie moet omgaan. Het bestuur hoopte hiermee voor langere tijd duidelijkheid te verschaffen over de positie van de PvdA in het integratiedebat. Die vlieger ging echter niet op. Het congres vindt dat het debat over integratie moet doorgaan.