Zij aan zij
Iets minder dan de helft van de Nederlanders vindt dat de regering inzake de crisis paniekvoetbal speelt. Goed de helft van de bevolking meent dat de media de ernst van de economische problemen overdrijven. En de oppositie stelt dat de regering talmt met het nemen van maatregelen om de economische problemen te lijf te gaan.
Het lijkt erop dat een grote groep burgers de financiële problemen waarmee onze samenleving kampt, onderschat. Voor een deel valt dat te verklaren uit het feit dat veel mensen persoonlijk nog niet zo veel van de crisis merken. Wanneer de pijn straks in de eigen portemonnee wordt gevoeld, zal die stemming gauw omslaan.In politiek Den Haag blijkt het besef inmiddels wel te zijn doorgedrongen dat we ernstig in de problemen zitten. De oppositiepartijen, en niet alleen zij, roepen de regeringscoalitie op snel met een pakket maatregelen te komen. Op zichzelf hebben deze partijen gelijk. Er moet met voortvarendheid worden gehandeld om te redden wat er te redden valt.
Maar tegelijk moet worden gezegd dat het wel erg gemakkelijk is om vanaf de zijlijn met een dergelijke oproep te komen. De problemen zijn ongekend groot en vergen –zoals de premier onlangs zei– onorthodoxe maatregelen. Wanneer de huidige oppositie nu het heft in handen zou hebben, had ook zij het erg moeilijk gehad. Dat beseffen ze ook wel, maar het lijkt nu eenmaal tot de politieke mores te horen om de regering op de huid te zitten. Terwijl het in deze ernstige omstandigheden van eminent belang is om zij aan zij te staan.
Als straks het pakket crisismaatregelen naar buiten komt, zal blijken of het de oppositie ernst is dat er haast moet worden gemaakt. Wanneer ze dan de pijnlijke ingrepen eindeloos gaat bediscussiëren, heeft ze –achteraf bezien– nu geen enkel recht van spreken.
Uiteraard beseft de regering dat ze kritiek zal krijgen. Impopulaire maatregelen worden nimmer met gejuich begroet. Net zomin als een patiënt onmiddellijk een vrolijk lied aanheft als een arts in het abces gaat snijden. Maar zoals een dokter een zieke helpt met een pijnlijke, chirurgische ingreep, zo dient het kabinet nu doortastend op te treden.
Premier Balkenende moet haast maken. Maar zelfs in crisissituaties kan het nuttig zijn even pas op de plaats te maken. Dat de regering besloten heeft pas volgende week met maat-regelen te komen en niet, zoals eerder beloofd, gisteren, hoeft op zichzelf geen probleem te zijn. De deadline had het kabinet zichzelf opgelegd. Nu het uitwerken van een plan van aanpak iets meer tijd vergt, is er geen reden om daar direct een punt van te maken. Mits…
Mits de coalitiepartijen zelf zich niet primair laten leiden door hun eigen electoraal belang. Dat de onderhandelingen moeilijk zijn, is duidelijk. Ze mogen echter niet extra moeilijk worden gemaakt omdat de drie regeringspartijen elk hun eigen eindje vasthouden. Dat lijkt de achterliggende dagen wel te zijn gebeurd. Daardoor ontstaat een crisisachtige sfeer bij een crisis. Juist nu is het nodig dat regering en oppositie zij aan zij staan. Als het een dag langer duurt om dat te bereiken is dat geen verlies, maar juist winst.
