Coalitie buigt zich over heilige huisjes
De coalitiepartijen CDA, PvdA en ChristenUnie zijn donderdag de finale besprekingen gestart over een nieuw pakket maatregelen om de financiële crisis te pareren. Politieke pijn zal daarbij niet kunnen worden ontweken.
Er is haast geboden. Burgers en bedrijven wachten met spanning op het kringelen van witte rook boven het Binnenhof.Vrijdag moedigen op het Plein voor de Tweede Kamer in Den Haag zo’n 1500 vakbondsleden het kabinet aan om in het licht van de economische crisis „de juiste beslissingen te nemen en werknemers niet met de rekening op te zadelen.”
Maar ook werkgevers hebben zo hun wensen, evenals jongeren, chronisch zieken, eigenwoningbezitters en pensioengerechtigden.
Die sfeer doet een beetje denken aan de periode dat een kersverse coalitie zich na de verkiezingen buigt over een regeerakkoord. En feitelijk doet de huidige situatie daar ook weinig voor onder: de afspraken die CDA, PvdA en ChristenUnie eind 2006 overeenkwamen in het Friese Beetsterzwaag staan op losse schroeven: sinds het Centraal Planbureau (CPB) vorige maand zijn gitzwarte prognoses presenteerde voor de economische ontwikkeling in de komende twee jaar is er sprake van een nieuwe werkelijkheid.
Veel ogen zullen daarom de komende dagen gericht zijn op Den Haag, waar ministers en fractievoorzitters van de coalitiepartijen zich buigen over een samenhangend pakket maatregelen om de economische crisis te pareren.
Het kabinet zal flink moeten bezuinigen om het staatshuishoudboekje, waarin door de crisis flinke gaten zijn geslagen, enigzins op orde te krijgen. Anderzijds verwachten burgers juist ook maatregelen van de overheid om de kwakkelende economie aan te jagen.
Een groep topambtenaren zette de afgelopen weken voor het kabinet de mogelijkheden op een rij om enerzijds te bezuinigen en anderzijds geld te kunnen uittrekken voor investeringen. Grote delen van deze lijst-Gerritse, vernoemd naar de coördinerend ambtenaar van Financiën, zijn al uitgelekt.
De groslijst, van naar verluidt 35 pagina’s, kent maatregelen die politiek pijnlijk en omstreden zijn, zoals verhoging van de AOW-leeftijd, bezuinigingen in zorg of sociale zekerheid en beperking van de hypotheekrenteaftrek voor kapitale villa’s.
Vandaag is het de beurt aan de top van de coalitiefracties, morgen buigt de voltallige ministerraad zich over de crisismaatregelen. Met het oog op de naderende voorjaarsnota en het PvdA-congres van volgende week zaterdag is minister Bos van Financiën er veel aan gelegen om uiterlijk volgende week vrijdag overeenstemming te hebben bereikt.
De kans is groot dat in ieder geval de huidige pensioenleeftijd van 65 jaar op de schop gaat. Dit levert het kabinet het meeste op (4 tot 6 miljard euro), smeert de politieke pijn uit over alle partijen en maakt daarnaast het AOW-stelsel in één klap vergrijzingsproof.