EU–leiders eens over aanpak crisis
De belangrijkste Europese economieën hebben afspraken gemaakt om een nieuwe financiële crisis in de toekomst te voorkomen. Daarnaast zijn maatregelen genomen om de huidige crisis, die in veel landen tot een recessie heeft geleid, gemeenschappelijk aan te pakken.
De informele EU–top in Berlijn, met regeringsleiders en ministers van Financiën, was georganiseerd door Duitsland. Ook Groot–Brittannië, Frankrijk, Italië, Spanje, Nederland en EU–voorzitter Tsjechië waren aanwezig, net als de Europese Commissie en de voorzitter van de groep van eurolanden. Ze spraken af dat er strenger toezicht komt op de financiële markten.Opvallendst was echter dat ze zich tegen protectionisme uitspraken. Dat lijkt te botsen maatregelen die onder meer de Franse president Nicolas Sarkozy heeft genomen ter bescherming van de Franse auto–industrie. Sarkozy leent 6 miljard euro op voorwaarde dat de Franse autobedrijven hun activiteiten in Frankrijk houden en geen gedwongen ontslagen doorvoeren. Een aantal landen, onder meer Nederland, heeft hier grote moeite mee.
„Het bloed kruipt waar het niet gaan kan, zelfs tot in de EU. Voor een land als Nederland met een open economie is protectionisme funest", zei minister van Financiën Wouter Bos. Op de vraag of hij op Frankrijk doelde zei Bos: „Dat ging inderdaad door mijn hoofd. Ik volg met belangstelling wat de Europese Commissie gaat oordelen over dit plan". Europees Commissaris Neelie Kroes (Concurrentie) heeft onderzoek aangekondigd naar de Franse miljardensteun.
Voor een strenger toezicht op de financiële markten is in Berlijn afgesproken dat vooral het speculeren van de hedgefondsen en de ratingbureaus die kredietwaardigheid beoordelen, scherper in de gaten worden gehouden door de overheden. Ook willen de economisch belangrijkste EU–landen gedecideerder optreden tegen belastingvlucht. Tegen landen die niet helpen bij het opsporen van belastingontduiking, moeten sancties worden overwogen.
Daarnaast worden bonussen aan managers op de schop genomen, die nu nog geregeld worden toegekend op basis van winst op de korte termijn. Er moeten nieuwe, transparante beloningssystemen komen die afhankelijk zijn van resultaten op de lange termijn. „Heel Europa zit nu op dezelfde lijn bij het aanpakken van perverse bonussen", zei minister Bos.
Premier Jan Peter Balkenende zei na afloop van de minitop dat moraliteit nodig is in een markteconomie „We moeten kiezen voor een markteconomie met moraliteit, een sociale markteconomie. We moeten niet alleen kiezen voor regulering, maar ook voor gedrag en mentaliteit", aldus Balkenende.
De Europese leiders willen volgens de Britse premier Gordon Brown ook 500 miljard dollar vrijmaken voor internationale financiële instellingen als het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Dat betekent dat ook de Nederlandse bijdrage voor het IMF omhoog gaat.