Tegenslag
De regering-Obama kreeg gisteren een flinke, zij het niet onverwachte tegenslag te verwerken. Het parlement van Kirgizië besloot dat het Amerikaanse leger binnenkort geen gebruik meer mag maken van de luchtmachtbasis Manas in het Centraal-Aziatische land.
Dat is een forse tegenvaller voor Washington, dat onlangs besloot duizenden extra militairen naar Afghanistan te sturen. Het Witte Huis is ontevreden over de voortgang van de strijd tegen de taliban. Al tijdens zijn campagne kondigde Barack Obama daarom aan de Amerikaanse militaire aandacht van Irak naar Afghanistan te willen verleggen.Dat voornemen lijkt nu ernstig te worden bemoeilijkt. De basis in Kirgizië vormde een belangrijk steunpunt voor het Amerikaanse leger in de regio en diende als doorvoerplaats voor manschappen, materieel en voorraden. De VS zijn inmiddels met diverse andere landen in de regio in gesprek, maar vooralsnog heeft dat overleg geen resultaten opgeleverd.
De vraag is ook of het voornemen van Obama realistisch is. Het geweld lijkt in Afghanistan alleen maar toe te nemen. En de Europese partners die troepen in het land hebben, staan bepaald niet te trappelen om nog meer militairen naar Afghanistan te sturen.
Daar komt nog bij dat de relaties tussen de Verenigde Staten en Afghanistan op een historisch dieptepunt zijn beland. Steeds openlijker uitte de Afghaanse president Karzai, eens het lievelingetje van Washington, de afgelopen tijd kritiek op het Amerikaanse optreden in zijn land.
Omgekeerd laat het Witte Huis er steeds minder onduidelijkheid over bestaan dat Karzai zijn krediet wel zo ongeveer heeft verspeeld.
Vooral het gebrek aan optreden tegen de drugsteelt en -handel is de VS een doorn in het oog. Vicepresident Joe Biden zou vorig jaar tijdens een besloten ontmoeting met Karzai een tirade hebben afgestoken. Minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton omschreef Afghanistan onlangs in een brief aan het Congres als „narcostaat.”
Washington heeft al laten doorschemeren dat het Karzai bij de presidentsverkiezingen die later dit jaar worden gehouden wel eens niet zou kunnen steunen.
De veranderde Amerikaanse houding is Karzai natuurlijk ook niet ontgaan. En dus probeert hij elders steun te zoeken. Nota bene bij Rusland, dat zich eind jaren ’80 na een bloedige oorlog uit Afghanistan moest terugtrekken. De Russische ambassadeur, Zamir Kabulov, werd de afgelopen week al veelvuldig in het Afghaanse parlement gesignaleerd. Ook liet de Afghaanse regering doelbewust een overeenkomst met Moskou uitlekken.
Diezelfde ambassadeur Kabulov waarschuwde dat de Verenigde Staten en de NAVO bezig zijn dezelfde fouten te maken als de misrekeningen die de toenmalige Sovjet-Unie maakte tijdens de bezetting van Aghanistan. Kabulov diende destijds ook al als vertegenwoordiger van Moskou in Kabul.
Aangezien deze diplomaat weet waar hij over spreekt, kan het geen kwaad als Obama en de NAVO zijn woorden ter harte nemen. De relatie met Karzai is in dat opzicht maar bijzaak.