OM en NMa schoten schromelijk tekort
Diverse toezichthoudende en handhavende instanties zijn de afgelopen jaren ernstig tekortgeschoten in het controleren van verboden praktijken in de bouwwereld.
Het openbaar ministerie en de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) reageerden traag en passief. Accountants wisten dat regels werden overtreden maar bleven aan de zijlijn staan.
In het rapport van de commissie-Vos krijgen allerlei instanties, beroepsgroepen en functionarissen vegen uit de pan. Merkwaardig vindt zij het dat het OM er een kleine drie jaar over deed om een schaduwboekhouding in handen te krijgen. „Een oordeel over de daadkracht van het OM kan in deze kwestie alleen maar negatief luiden.”
Ook in de zaak van de Schipholtunnel heeft het OM „de nodige steken laten vallen.” Over juridische begrippen als ”schikking” en ”transactie” ontstond onnodig „een Babylonische spraakverwarring.”
Ook de NMa is „duidelijk tekortgeschoten in haar handhavende taken ten aanzien van de bouwnijverheid.” Dit orgaan had weliswaar de opdracht gekregen zich primair bezig te houden met het afwikkelen van ontheffingsverzoeken, maar is daarin zodanig doorgeschoten dat het naar de structuur van de bouwnijverheid nooit enig onderzoek heeft gedaan, terwijl er toch diverse signalen waren dat hier de wet stelselmatig werd overtreden.
Tijdens de openbare verhoren werd duidelijk dat de NMa een keer het telefoonnummer was kwijtgeraakt van een tipgeefster uit de installatiebranche. „Dit is ’dodelijk’ voor een dienst die zo afhankelijk is van signalen van tipgevers”, aldus de commissie.
De commissie heeft verder geen enkel begrip voor de passiviteit van controlerende accountants van bouwondernemingen. Zij konden weten van fraude, maar richtten zich alleen op de bestaande, reguliere boekhouding, zonder ooit naar schaduwboekhoudingen te vragen.