Een enorme expohal en een aangrenzend auditorium zijn in Brussel, op de Heizel, afgehuurd om de circa 5000 bezoekers van deze massameeting een plaats te bieden. In 1958 vierden onze zuiderburen hier de wereldtentoonstelling. Nu gaat het om de toekomst van een stukje nationale trots. Fortis is de bank waarbij veel Belgen hun spaargeld hebben ondergebracht, is het volksaandeel waarin de gewone man belegde, bijvoorbeeld voor een pensioentje.Vorig jaar oktober balanceerde de onderneming op de rand van de afgrond. De Nederlandse staat ontfermde zich via een volledige nationalisatie over ABN AMRO en de Nederlandse activiteiten, de Belgische overheid op haar beurt verwierf de Belgische poot en bereikte kort erna overeenstemming over het doorverkopen van weer een deel daarvan aan het Franse BNP Paribas. De holding, het moederconcern, bleef achter met alleen een portefeuille slechte kredieten en de internationale verzekeringstak – „leeggeroofd” volgens sommigen. In december bepaalde de rechter dat de kapitaalverschaffers de gelegenheid dienden te krijgen alsnog hun oordeel te geven over de transacties.

De sfeer onder de aanwezigen is er een van woede, frustraties en emoties. Interimvoorzitter van de raad van bestuur Jan-Michiel Hessels wordt al in zijn eerste zin onderbroken door gejoel en boegeroep. Het zet de toon voor het vervolg. Je waant je af en toe met alle geschreeuw, aanmoedigingen, toejuichingen en afkeuringen meer in een sportstadion dan in een zaal met beleggers. Een van de sprekers heeft het over een „kermisstemming.”

De door de koersval zwaar gedupeerde aandeelhouders weren zich met heftig taalgebruik. „Schandalig, chantage, manipulatie, leugens”, zijn veelgehoorde bewoordingen. „België geeft alles uit handen” en „geen andere redding van een bank verliep zo chaotisch en dramatisch als deze”, luiden enkele van de verwijten.

Een chirurg die zegt zijn met hard werken verdiende vermogen te hebben zien verdampen, bijt Hessels toe: „Komt het onverhoopt tot een faillissement van Fortis, dan gaat u het gevang in. Daar zullen wij voor zorgen.” Iemand achter de bestuurstafel repliceert: „De rechter gelastte deze bijeenkomst om met elkaar te discussiëren, niet om ons uit te jouwen.”

Hevige verontwaardiging heerst er over het bericht dat de overheid probeert de opschorting van het stemrecht op een pakket aandelen waarover zij beschikt, op te heffen. „De staat tracht op illegale wijze de uitslag te beïnvloeden”, concludeert menigeen. Na veel protesten volgt een poos later de mededeling dat zij afziet van het gewraakte plannetje.

Als ruim vijf uur na het begin niemand zich meer meldt bij de microfoon, wordt er gestemd. Een meerderheid verwerpt –geen verrassing– de deal van Fortis met Nederland. Niet met de verwachting dat die zal worden teruggedraaid, wel in de hoop dat er misschien via de rechter een schadevergoeding valt uit te slepen.

Vooral bij de beslissing over het tweede punt dat ter tafel ligt, is de spanning om te snijden. Het resultaat weerspiegelt dat. Een nipte meerderheid van 50,26 procent verwerpt ook de nationalisatie door België en de verkoop aan BNP.

Hoe nu verder? Wie het weet, mag het zeggen. Voorlopig in ieder geval geen rust en stabiliteit, waar het personeel van de bank-verzekeraar op had aangedrongen. Het oorlogsscenario heeft gezegevierd, advocaten kunnen aan de slag. Voorzitter Horsman van een onafhankelijke commissie die de rechter de ontwikkelingen van de voorbije maanden onderzoekt, voorspelt een „periode van grote onzekerheid en verlamming.”