Religieuze verdraagzaamheid centraal bij stembus Gujarat
De uitslag van de verkiezingen donderdag in de Indiase deelstaat Gujarat is van doorslaggevend belang voor de toekomst van India als een verdraagzame, multiculturele democratie. Wanneer de huidige deelstaatpremier van de hindoenationalistische Bharatiya Janata Party wordt herverkozen na een campagne van moslimhaat, groeit hij uit tot een radicale uitdager van nationaal BJP-premier Atal Behari Vajpayee.
Wanneer de BJP verliest, lijkt het erg twijfelachtig of de partij op nationaal niveau de macht kan behouden.
Veel zal afhangen van welke overwegingen bij de keuze van de 33 miljoen inwoners van Gujarat de doorslag geven. Wanneer ze het BJP-bestuur evalueren op ’gewone’ thema’s als goed bestuur, werkgelegenheid en infrastructuur, ziet het er voor deelstaatpremier Narendra Modi erg slecht uit. In de voorbije vijf jaar zakte de groei van 7 tot 1 procent en gaf vrijwel elke economische en sociale indicator een negatieve trend weer.
Premier Modi zet in zijn campagne echter alles op hindoenationalistische gevoelens en moslimhaat. Onder zijn bewind vond vorig jaar het grootste pogrom tegen moslims plaats sinds de onafhankelijkheid. Radicale hindoes konden wekenlang ongestoord moorden, plunderen en verkrachten als vergelding voor een aanslag op een trein met hindoepelgrims in het station van Godhra. Daarbij kwamen 57 hindoes om het leven.
Op verkiezingsaffiches is Modi te zien met een brandende trein op de achtergrond, hoewel een dergelijke affichering door de Indiase kiescommissie verboden is. De commissie kan echter niets doen tegen de vele oproepen tot moslimhaat op BJP-verkiezingsbijeenkomsten.
Modi heeft de officiële steun van BJP-premier Vajpayee, die een gematigder toon aanslaat en vindt dat Godhra niet als verkiezingsthema mag worden uitgebuit. De meeste andere Indiase partijen en niet-gouvernementele organisaties zien Modi liever van het politieke toneel verdwijnen. Volgens waarnemers maakt de grote concurrent van de BJP, de Congrespartij van Sonia Gandhi, een goede kans om de verkiezingen in Gujarat te winnen.
De Congrespartij predikt een meer gematigd ”hindutva” of hindoenationalisme en heeft met succes stemmen geronseld bij hindoes die in het kastensysteem in het midden of onderaan zitten.
In de steden van Gujarat begint de situatie intussen te lijken op de Westelijke Jordaanoever of de Gazastrook. In Ahmedabad, ooit een levendige textielstad, liggen de spinnerijen en weverijen stil. De moslims leven teruggetrokken in stedelijke getto’s en wagen zich niet meer op straat. De enige hindoes die zich nog in de moslimwijken wagen zijn journalisten. Uit peilingen blijkt dat 60 procent van de bevolking liever geen andersgelovige als buurman heeft.
De haatcampagne van Modi heeft waarschijnlijk ook een gunstig effect. De moslims, 10 procent van de bevolking in Gujarat, lijken meer dan vroeger besloten om te gaan stemmen en voelen zich gesterkt door de steun uit de rest van India. De kiescommissie heeft speciale maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de kiezers veilig het stemhokje kunnen bereiken.
Wanneer de BJP verliest, zal de partij na de machtsovername op nationaal niveau alle daaropvolgende deelstaatverkiezingen op één na hebben verloren. In dat geval is het lot van de hindoenationalistische regeringscoalitie in New Delhi waarschijnlijk bezegeld. Wanneer Modi het toch haalt, hebben de radicale hindoes er meteen een mascotte bij. De kans is dan erg groot dat Modi aanspraak gaat maken op Vajpayees post van nationaal premier.