De lichamen verkeren zonder uitzondering in een vergaand stadium van ontbinding en vertonen vrijwel altijd tekenen van zware mishandeling. De handen zijn op de rug geboeid en vaak zijn de ogen uitgestoken. In tientallen dorpen langs de rivieren zijn organisaties van vrijwilligers gevormd die zich tot taak hebben gesteld de aanzwellende stroom lichamen die de rivieren met zich meevoeren, beheersbaar te maken.De vrijwilligers gaan dag en nacht het water in om de lichamen eruit te halen. De doden en wat er over is van hun kleding worden gefotografeerd en door de dorpsvrouwen gewassen en gekleed in een kefan, het islamitische grafgewaad, om vervolgens naar de dorpsmoskee te worden gebracht, waar de imam de islamitische grafgebeden uitspreekt. De plaatselijke bevolking ziet dit alles als haar islamitische plicht.

In tientallen dorpen langs de Eufraat en de Tigris zijn nieuwe begraafplaatsen aangelegd, die de ”begraafplaatsen der onbekenden” worden genoemd, omdat van de meeste aangespoelde of opgedregde lichamen de identiteit nooit wordt achterhaald. De graven ogen bizar. Erbovenop wordt de kleding geplaatst die de overledenen droegen, wat identificering door familieleden in de toekomst mogelijk moet maken. Ook worden er fotoalbums gemaakt, die hetzelfde doel dienen. Sporadisch lukt het de dorpsbewoners de identiteit van een zwaar verminkt lichaam te achterhalen en wordt het overgedragen aan de naaste familieleden.

Gruwelijk zijn de verhalen van de dorpsbewoners die tot op heden nauwelijks durfden te spreken over de horror waaronder ze jarenlang gebukt gingen: ontvoeringen, marteling en dood beheersten het dagelijks leven in deze gebieden, onttrokken aan het oog van de wereld omdat zelfs het Amerikaanse leger deze gebieden ten noorden en ten westen van Bagdad niet in durfde. Het is de soennitische regio waar het voormalig regime van Saddam Hussein zijn bases en wortels had en waar na 2003 de gewapende strijd tegen de Amerikanen werd georganiseerd.

Al-Qaida maakte jarenlang de dienst uit in deze regio. Aanvankelijk werd dit geaccepteerd door de soennitische stammen. Maar al spoedig keerden zij zich af van al-Qaida, omdat het radicaal-religieuze gedachtegoed van de terreurorganisatie niet strookte met de islamitische gewoontes en praktijken die in deze regio sinds eeuwen door de plaatselijke bevolking worden gepraktiseerd.

Het leidde ertoe dat de aanhangers van al-Qaida de plaatselijke bevolking als afvalligen begonnen te beschouwen. Vervolgens, vooral vanaf 2005, werd Irak overspoeld door een golf van sektarisch geweld. Ontelbare zwaarbewapende milities vochten een onderlinge oorlog uit, waarvan de bevolking opnieuw het slachtoffer werd.

Pas nadat de stamhoofden in deze regio de handen ineensloegen en de zogenaamde Sahawat oprichtten, begon men te werken aan het herstel van de onderlinge eenheid. Onder toezicht van de stammen wordt er nu gedregd in de rivieren. Nadat de rust enigszins was hersteld, drong de crisis van de ontelbare verdwenen burgers en de menigte drijvende lichamen zich op aan de plaatselijke autoriteiten.

Wishdan Mikhaiel, de Iraakse minister van Mensenrechten, vertelde recent in een interview dat haar ministerie tot het jaar 2007 uitging van 44.000 Iraakse burgers die het slachtoffer waren geworden van terreur. Haar ministerie is nu begonnen in de getroffen regio speciale kantoren te openen, waar familieleden vermiste dierbaren kunnen laten registreren.

De minister geeft toe dat er slechts sporadisch iemand wordt gevonden. Verschillende factoren bemoeilijken het zoeken naar de vermisten. In de Iraakse gevangenissen verblijven tienduizenden gevangenen onder valse identiteit. In de jaren van etnische spanningen vonden terreur en dood ook hun weg naar de gevangenissen en talloze gevangenen gaven in doodsangst valse namen op, uit angst door de milities binnen de gevangenissen te worden vermoord.

Circa 9000 personen zijn waarschijnlijk door familie als vermist opgegeven, maar kunnen niet worden opgespoord, simpelweg omdat ze in Iraakse gevangenissen zitten onder gefingeerde namen.

Een ander probleem vormen de massagraven die in heel Irak worden gevonden. Het ministerie van Mensenrechten heeft inmiddels speciale eenheden opgericht om deze graven te openen.

Het derde probleem betreft de ongeïdentificeerde lichamen in de rivieren. Met het oplossen van dit probleem is men amper begonnen.

Ondertussen is er een treurige stoet op gang gekomen die iedere dag aanzwelt. Iraakse burgers lopen, op zoek naar vermiste familieleden, de dorpen af. Hun hoop op het vinden van geliefden is ineengeschrompeld tot het vinden van hun stoffelijke overschotten.