De vrede werd getekend in het Henry Dunant Centrum, de organisatie die de afgelopen twee jaar bij de vredesonderhandelingen heeft bemiddeld. Aceh krijgt een grote mate van autonomie, controle over de eigen delfstoffen en in 2004 een eigen parlement. Het leger trekt zich grotendeels terug en de Beweging voor een Vrij Aceh (GAM) ontwapent zich. Hun wapens worden opgeslagen en onder internationaal toezicht bewaard.

Volgens de tekst van het akkoord „behoren de vijandelijkheden vanaf nu tot het verleden.” Of dat inderdaad zo is, wordt alom betwijfeld. Hoe de ontwapening van de rebellen en de terugtrekking van het leger in hun werk moeten gaan is nog onduidelijk. De twee partijen hebben geen concrete afspraken gemaakt, maar een commissie ingesteld die tot taak heeft „met wederzijdse instemming een proces van demilitarisering te ontwerpen en te implementeren.”

De afgelopen weken woedde de strijd in volle hevigheid, nadat het Indonesische leger een offensief had ingezet om de rebellen onder druk te zetten te tekenen. Bovendien hebben leden van het notoir ongedisciplineerde leger tijdens de oorlog een eigen zakenimperium opgebouwd - net als sommige rebellen. Zij maken grote oorlogswinsten en hebben geen enkel belang bij vrede.

„Gezien de grote toewijding aan beide zijden zie ik geen reden waarom we ons doel niet kunnen bereiken”, zei de Indonesische onderhandelaar Wiryono Sastro Handoyo. „Er is geen obstakel dat we niet uit de weg kunnen ruimen.” Zaini Abdullah, die het akkoord namens de GAM ondertekende, noemde het akkoord „het directe resultaat van de strijd en de offers van ons volk.”

De Amerikaanse bemiddelaar Anthony Zinni omschreef het akkoord als „een goed begin.” Hij benadrukte dat dit het begin is, niet het einde: de implementatie van het akkoord en het uitwerken van de details zullen naar verwachting allesbehalve soepel verlopen.

De oorlog in Aceh, een provincie ter grootte van Nederland in het noorden van het eiland Sumatra, heeft zo lang geduurd doordat beide zijden weigerden toe te geven. De Beweging voor een Vrij Aceh wilde alleen met onafhankelijkheid genoegen nemen. Indonesië weigerde aan die eis toe te geven, omdat dat een precedent zou scheppen dat het hele land uiteen kon doen vallen.

De eerste opstand in Aceh begon in 1870, toen het toenmalige sultanaat door Nederland werd bezet, en werd pas aan het begin van de twintigste eeuw door de beruchte luitenant-generaal J.B. van Heutsz neergeslagen. Aceh vocht mee tegen de Nederlanders in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, maar kwam in de jaren ’50 opnieuw in opstand, ditmaal tegen de regering in Jakarta. De regering en de rebellen sloten een compromis, dat standhield tot 1976, toen de Beweging voor een Vrij Aceh begon te vechten voor onafhankelijkheid.

Dat de rebellen nu de wapens neerleggen, betekent niet dat zij afzien van hun streven naar onafhankelijkheid. Voortaan wordt de strijd met politieke middelen voortgezet, zo is de bedoeling.