Gemeenten vrij in keus voor „treiterkastje”
Minister Ter Horst laat gemeenten vrij in hun keus voor de mosquito, een geluidsapparaat tegen hangjongeren. Zelf vindt de bewindsvrouw het een onding. „Je doet niet eens een poging om met de jongeren in contact te komen.”
Het „treiterkastje”, de „mug”, het „piepkastje”: de mosquito, een apparaat dat een snerpend hoge toon verspreidt, heeft al verschillende bijnamen.Steeds meer gemeenten bestrijden hangjongeren met de mosquito. Inmiddels hangen er door het hele land al zo’n 450. Op NS-stations, in winkelpassages en zelfs bij scholen; gemeentebesturen en politiekorpsen zien het als een handig instrument om, op gezette tijden, overlastgevende hangjongeren te verjagen. In totaal maken al zo’n 125 gemeenten gebruik van de mosquito.
In het kleine metalen kastje zit een ultrasoon geluidssysteem dat een hoge toon verspreidt, een soort muggengeluid. Een toon die vrijwel alleen door jongeren tot 25 jaar te horen is en door hen als zeer irritant wordt ervaren. Vanaf 25 jaar neemt het gehoor af. Ouderen hebben doorgaans geen last van het geluid.
Maar de vraag is of het juridisch wel kan, zo’n mosquito. De Tweede Kamer discussieerde er gisteren over. CDA, VVD, PvdA en SGP zijn voor inzet van het apparaat, SP en GroenLinks zijn uitgesproken tegenstanders.
Volgens minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken zou de mosquito in strijd kunnen zijn met de Grondwet. Het grondrecht van de onaantastbaarheid van het lichaam en het recht op bewegingsvrijheid zouden wel eens geschonden kunnen worden. Ook zou het apparaatje discriminerend voor jongeren kunnen zijn.
Of de mosquito daadwerkelijk in strijd is met de Grondwet – dat durft Ter Horst niet te zeggen. Alleen een rechtszaak kan uitsluitsel geven. Zolang die er niet is geweest, onderneemt de PvdA-bewindsvrouw in elk geval geen actie. Gemeenten moeten zelf maar beslissen of ze een mosquito willen, zo vindt ze. „Ik zal ze geen strobreed in de weg leggen.”
Maar ze liet alvast geen onduidelijkheid bestaan over haar eigen mening. In forse bewoordingen keerde de PvdA-minister zich tegen het gebruik van de mosquito. Ze noemde het „een brevet van onvermogen” als gemeenten de kastjes gebruiken om hangjongeren te verjagen. „Wat mij bij de inzet van een mosquito vooral tegenstaat is dat je niet eens meer een poging doet om in contact te komen met de jongereen. Je moet hun gedrag veranderen door met ze te praten, niet door ze weg te jagen. Je verandert niets in de wereld. Ze gaan gewoon ergens anders staan.”
De minister voegde daaraan toe dat gemeenten genoeg andere instrumenten hebben om overlast te bestrijden. Ze wees op de mogelijkheid van een gebiedsverbod. „Dan is er in elk geval nog een vorm van contact met de jongeren.”
De Tweede Kamerfracties, van links tot rechts, willen meer duidelijkheid van de minister. De voorstanders van de mosquito, CDA, VVD, PvdA en SGP, vroegen haar een helder signaal richting gemeenten af te geven. „De minister zaait twijfel over de vraag of het wel kan. Maar in de richting van de gemeenten zegt ze vervolgens: U zoekt het maar uit of u mosquito’s wil handhaven. Ze wil ze niet toestaan, maar ook niet verbieden. Dat is onbevredigend”, aldus SGP’er Van der Staaij.
Oppositiepartijen SP en GroenLinks willen juist dat de minister de mosquito verbiedt. „Rondhangen is niet misdadig”, zei SP-Kamerlid Smits. „Het piepkastje is ook een heel raar middel. Het maakt geen onderscheid tussen jongeren die zich misdragen en jongeren die zich goed gedragen.”
Volgens Smits illustreert de mosquito „het failliet van het jongerenbeleid” in Nederland. „Het jeugdbeleid faalt zo erg, dat schijnoplossingen als de mosquito worden ingezet. Door een paar raddraaiers is een hele generatie de dupe. Ook jongeren hebben recht op een plek op straat. Hoe beschaafd is een samenleving als ze jongeren gewoon wegpiept?”
Minister Ter Horst weigerde een wettelijke regeling te maken waarmee de mosquito expliciet wordt toegestaan. CDA, VVD en SGP drongen daar wel op aan. Als de drie partijen steun krijgen van regeringspartij ChristenUnie en PVV, ontstaat er een Kamermeerderheid voor een wetswijziging.
Ter Horst zegde de Kamer wel toe een lijst met richtlijnen voor gemeenten op te stellen. Op die manier moet een wildgroei aan mosquito’s worden voor-komen.
Het debat in Nederland staat niet op zichzelf. Ook in andere Europese landen is veel dis-cussie over de vraag of het apparaat wenselijk is en of het juridisch kan. Binnenkort debatteert de Tweede Kamer er verder over.
