Wat is Guantanamo Bay?
De Amerikanen bouwden het kamp in 2001, na de Amerikaanse invasie van Afghanistan. Het is bedoeld om ’vijandelijke strijders’ op te sluiten, voornamelijk vermeende leden van de Taliban en al–Qaeda. De basis ligt in Cuba, waardoor Amerikaans recht er niet zou gelden. De Bush–regering bestempelde de verdachten niet als krijgsgevangenen waardoor ze geen aanspraak zouden kunnen maken op de Conventies van Genève.Hoeveel mensen zitten gevangen in het kamp?
Door de jaren heen zaten meer dan zevenhonderd mensen opgesloten in het kamp. Momenteel zitten er nog 245 vast, zestig van hen hebben toestemming gekregen om te vertrekken. Zij kunnen echter niet terug naar huis. Een aantal landen heeft zich bereid getoond hen op te nemen als de VS hen daarom verzoeken. Honderd verdachten uit Jemen gaan terug naar hun thuisland, waar ze in een ’rehabilitatiekamp’ geplaatst worden.

Wie zijn de belangrijkste gevangenen?
Vijf verdachten van de aanslagen van 11 september 2001 op de VS, onder wie het mogelijke meesterbrein Khaled Sheikh Mohammed en de Canadees Omar Khadr, die in Afghanistan een Amerikaanse militair zou hebben vermoord.

Waarom is Guantanamo omstreden?
De kritiek richt zich vooral op de rechteloosheid van de gevangenen. Ook de humanitaire situatie in Guantanamo is belabberd: beelden van de gevangenen in oranje pakken, geknield en met de ogen op de grond gericht, heeft iedereen wel gezien. Tevens zijn waterboarding (gesimuleerde verdrinkingsdood) en andere harde ondervragingsmethoden gebruikt bij verhoren, volgens de nieuwe Amerikaanse regering een vorm van marteling.

Worden de gevangenen berecht?
Een flink aantal mensen is na enige jaren in het kamp vrijgelaten zonder proces. Tegen 21 verdachten loopt momenteel een zaak. Het duurde jaren voordat de eerste processen begonnen. De verdachten verschenen niet voor een rechter, maar voor een militaire commissie. Pas na een besluit van het Amerikaans Hooggerechtshof in 2008 hebben verdachten recht op een proces bij een federale rechter.