is van mening dat de eurofractie ChristenUnie-SGP zich kritischer moet opstellen ten opzichte van de Verenigde Staten. Dat schrijft hij in reactie op de bijdrage ”Op weg met Trojaanse paarden VS” (Reformatorisch Dagblad, 29 november). Drs. B. Belder en mr. drs. M. L. Bosman-Schouten repliceren dat de fractie de Verenigde Staten nooit zomaar volgt, maar altijd eigen politieke afwegingen maakt. Bij monde van drs. Belder en mr. drs. Bosman-Schouten juicht de eurofractie ChristenUnie-SGP het transatlantische gehalte van de landen die binnenkort zullen toetreden tot de EU toe. Wij moeten volgens hen de belangrijke rol die de VS speelt in bijvoorbeeld onze eigen veiligheid niet onderschatten. Ik ondersteun deze gedachte goeddeels, maar wil er tevens voor pleiten dat de eurofractie de lovenswaardige kritische rol die zij uitoefent ten aanzien van de EU ook toepast op de VS. Zou zij dat doen dan moet zij een aantal argumenten in het bewuste artikel herzien.

De eurofractie speelt in het algemeen een bewonderenswaardige rol als opbouwend criticus ten aanzien van het fenomeen Europa. In de kern is deze houding geïnspireerd door de terechte angst voor al te veel ongecontroleerde machtsconcentratie in Brussel. Ofwel het ontstaan van grote ondoorzichtige bureaucratische bolwerken, waar de burger geen grip meer op heeft. In vaktermen heet dat het subsidiariteitsbeginsel: je moet de regelcapaciteit zo laag mogelijk in de organisatie situeren, zodat betrokkenheid en bestuurbaarheid voor de burger gegarandeerd is. Deze angst is wat mij betreft zeker gegrond! Bovendien wordt door een overdaad aan ’Europa’ de eigenheid van de landen binnen deze Unie aangetast. De eigenheid van Nederland als protestantse natie bijvoorbeeld. Een dergelijke ontwikkeling juichen de ChristenUnie en de SGP niet toe.

Ten aanzien van de VS lijkt de eurofractie echter iets van haar kritische houding op te geven. Er treden een groot aantal landen tot de EU toe, en deze landen zijn grotendeels VS-gezind, constateert de fractie. Dit is mooi, zo redeneert men, want ’wij’ zijn ook van mening dat de transatlantische as cruciaal is voor Europa. Voor de veiligheid bijvoorbeeld. Zo kunnen we samen optreden in dezen. Deze relatie heeft goede en duurzame papieren. Een goede zaak, die niet door een eigenwijs Europa weggeconcurreerd moet worden dus.

Plutocratie
De politici gaan vervolgens na waarom deze toe te treden landen zo Amerikaans zijn, en dan komen zij met een aantal vreemde argumenten op de proppen. „Voor dit ”Atlanticisme” zijn veel redenen aan te voeren. Denk onder andere aan grote groepen Amerikaanse burgers waarvan de persoonlijke wortels in Oost-Europa liggen. Dat schept nauwe banden…”, betoogt men, maar geldt dat niet voor zo ongeveer alle Europese landen? Bezoek Ellis Island in New York eens en je zult het bevestigd zien. Dit argument gaat dus niet specifiek voor de toetredingslanden op. Vervolgens: „Verder symboliseert Amerika voor massa’s Oost-Europeanen de idealen die zij decennialang hardnekkig nastreefden: vrijheid, democratie en welvaart.” Maar dat geldt toch ook voor Europa? Zo ver terug in de tijd zijn wij inmiddels toch niet? Sterker nog, ik zou bijvoorbeeld de Nederlandse versie van democratie verkiezen boven die plutocratisch getinte van Amerika, met al die geldbedragen over en weer. Daarvoor hoeven onze Oost-Europese landgenoten echt niet de ’grote sloot’ over.

Bonus
De lof op Amerika neemt ten slotte een wat verbazingwekkende vorm aan: „Daarbij komt dat de VS vanuit hun optiek een historische bonus genieten. De Amerikanen triomfeerden uiteindelijk in de Koude Oorlog. Westerse standvastigheid loonde. Vergelijk dat eens met de lafhartige West-Europese appeasement-politiek tegenover Hitler in de jaren dertig!” Nee maar, een bonus! Wel, die zogenaamde bonus is dan in ieder geval volledig opgegaan in het fenomenale defensiebudget van de VS. Laat alsjeblieft duidelijk zijn dat niemand de Koude Oorlog heeft gewonnen! Het is geen zero sum game geweest, geen win-winsituatie, iedereen heeft verloren. De arme landen en de Oost-Europese landen voorop. Ik kan mij op dit gebied misschien vergissen, maar het lijkt mij sterk dat de nieuwe Europeanen over de westerse wereld denken, als zouden de VS de vervolmaking van alle idealen zijn: de ideale staat, hét Westen. Als men er zo over zou denken, dan is er nog wat werk aan de winkel dunkt mij. Zeker voor christenen. Het hierboven geschetste beeld is het beeld dat moslimfundamentalisten hun geloofsgenoten graag opdringen om het christelijke geloof in een kwaad daglicht te zetten. Het rijke vulgaire Westen dat de hele wereld onderwerpt. Een beeld dat het Westen eenzijdig verbindt aan de machtspolitiek en de keuzes van het Witte Huis. Een onvolledige definitie van onze rijke christelijke religie wat mij betreft.

Hitler
Ten slotte onze lafhartige houding tegenover Hitler. Op dit punt gaat de fractie te veel met de bril van vandaag naar het verleden kijken. Europa heeft zeer zeker gefaald op dit punt en de VS grepen gelukkig in, maar het geheel ligt wel wat complexer dan dat. En om nou te zeggen dat Amerika op dit gebied lekker wegkomt? Om dat te stellen gaat men voor het gemak even voorbij aan de rol die de VS gespeeld hebben in de politiek van bijvoorbeeld Midden-Amerika, Zuidoost-Azië en het Midden-Oosten. Of hun rol in allerlei verdragen heden ten dage. Amerika is zich maar al te bewust van zijn macht, en misbruikt deze helaas soms als het hem uitkomt. Ook wel eens op een laffe manier. Of is dit niet bekend in de Oost-Europese landen en willen/wensen wij het niet zien?

Als te grote machtsblokken als de EU, de VS en Rusland zich roeren kan je dus maar beter kritisch zijn, zoals de auteurs van het artikel doorgaans zijn. Maar wees dan wel kritisch naar beide kanten, niet slechts naar één van de twee. Machtsconcentratie en -politiek maakt wereldwijd veel, heel veel kapot. Macht corrumpeert, een conclusie die de eurofractie met mij zal delen. Wees dus op uw intellectuele hoede en sluit de ogen niet.

De auteur is voorzitter van ChristenUnie-Utrecht en redacteur bij Ebate. Hij schrijft dit artikel op persoonlijke titel.

Met verbazing hebben wij kennisgenomen van het bovenstaande artikel en de daarin genoemde argumenten van Hans Valkenburg. Hij heeft ons artikel van 29 november wel heel vluchtig gelezen, daar hij feiten en zijn mening over die feiten door elkaar haalt. Verder oordele de lezer zelf over zijn historische opmerkingen, waarin hij voorbijgaat aan de -onderdrukkende en bedreigende- rol van de Sovjet-Unie en de deling van Europa gedurende vele jaren, de aard van het moslimfundamentalisme, 11 september 2001 en het hele debat over de transatlantische betrekkingen zoals dat tot op heden wordt gevoerd.

Op één punt willen wij nader ingaan. De eurofractie zou wel kritisch zijn richting de Europese Unie, maar niet richting de Verenigde Staten. Valkenburg zegt niet op welk punt wij kritisch richting Amerika zouden moeten zijn. Eerlijk gezegd voelen wij er helemaal niets voor om mee te deinen op de golven van goedkope kritiek op de States.

Niet duidelijk is echter op basis waarvan Valkenburg beweert dat we de Amerikanen toejuichen. De eurofractie heeft de Verenigde Staten nooit zomaar gevolgd, wat bleek uit diverse bijdragen in het Europees Parlement. Eén voorbeeld in verband met het uitbreidingsproces: de eurofractie steunt de Amerikaanse druk om Turkije tot de EU toe te laten, absoluut niet. Dat hebben we in november nog in Washington ter sprake gebracht. Al met al maakt de eurofractie op zo zorgvuldig mogelijke wijze haar eigen politieke (en intellectuele) afwegingen.

Dat doet er echter niet aan af dat wij een betere transatlantische relatie hoogst wenselijk zouden vinden. Valkenburg lijkt daarentegen het belang van de transatlantische betrekkingen niet zo in te zien. Dat is zijn eigen vrijheid, maar of dat getuigt van beter intellectueel en politiek inzicht, wagen wij te betwijfelen.

De auteurs zijn respectievelijk lid van het Europees Parlement voor de eurofractie ChristenUnie-SGP en fractiemedewerkster buitenlandse zaken.