Een dergelijke oplossing voor de crisis in de financiële sector wordt al overwogen in een aantal landen, waaronder de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en België.„We sluiten geen enkele oplossingsrichting uit om uit de problemen te komen. Dat geldt voor oplossingen zoals een ”bad bank”, maar ook voor het nationaliseren van delen van het Nederlandse bankwezen”, zei Bos woensdag in een debat in de Tweede Kamer over de toestand van de Nederlandse economie.

De zorgen over de gezondheid van de financiële sector zijn weer helemaal terug. Banken melden miljardenverliezen, overheden komen met nieuwe steunmaatregelen en de financiële aandelen staan onder druk. Beleggers vrezen ondertussen de gevolgen van de ingrepen voor de waarde van hun investeringen.

De toenemende onrust stak vorige week de kop op toen de Amerikaanse banken Citigroup en Bank of America miljardenverliezen over het laatste kwartaal van 2008 rapporteerden. De Amerikaanse overheid greep bij de laatste in met een nieuwe kapitaalinjectie en gaf voor miljarden aan garanties voor verliezen op slechte leningen.

In Groot-Brittannië was afgelopen weekeinde sprake van hetzelfde scenario. Royal Bank of Scotland meldde een megaverlies van 20 miljard pond (22 miljard euro), het grootste verlies ooit voor een Brits bedrijf. Tegelijkertijd kondigde de regering-Brown nieuwe maatregelen aan.

Woensdag werd bekend dat de Franse overheid 1,7 miljard euro in Société Générale pompt en dat de Duitse bank Hypo Real Estate een extra kredietgarantie van 12 miljard euro krijgt. Ook in Nederland wordt heftig gespeculeerd over nieuwe kapitaalinjecties. Minister Bos zei dinsdag niet uit te sluiten dat de Nederlandse banken een nieuwe ronde van herfinanciering nodig hebben.

Beleggers zien dit aan, peinzen over de gevolgen en gooien hun financiële aandelen in de verkoop. „Alle financiële instellingen moeten het ontgelden door angst voor meer kapitaalinjecties en vrees dat ze genationaliseerd worden”, legde fondsmanager Corné van Zeijl van SNS Securities uit. Als de overheid kapitaalinjecties doet, krijgt zij meestal een belang in de bank. Hierdoor verwatert het deel van de winst dat naar de aandeelhouders gaat. Bij volledige nationalisatie is de kans zelfs groot dat de aandeelhouders helemaal met lege handen blijven zitten.

De angst voor nationalisatie is reëel. Nu het erop lijkt dat de eerdere ingrepen om het financiële systeem te stabiliseren niet hebben gewerkt, wordt nagedacht over andere maatregelen. Behalve de rentree van het oorspronkelijke Amerikaanse plan om slechte leningen op te kopen, behoort ook een grootschalige gedwongen herstructurering of zelfs een nationalisatie van een deel van de sector tot de mogelijkheden.

Volgens Harald Benink, hoogleraar bankwezen aan de Universiteit van Tilburg, moet de overheid wel actie ondernemen. „Dat de overheid moet ingrijpen is een teken dat de banken het zelf niet kunnen regelen. Je kunt wel zeggen dat het leidt tot verwatering, maar de vraag is wat het alternatief is.” Benink acht het niet ondenkbaar dat banken in staatshanden komen.