Maar niet alleen voor de zwarte bevolking van de VS was het gisteren een bijzondere dag. Obama spreekt met zijn boodschap van ”change” en ”hope” ook miljoenen blanke Amerikanen aan. Zij verwachten eveneens grote daden van de man die tot nog toe vooral mooie woorden sprak.De meeste Amerikanen zien reikhalzend uit naar een ommekeer in het beleid omdat ze meer dan genoeg hebben van dat van de regering-Bush.

Zonder direct af te geven op zijn voorganger heeft Obama gisteren zijn volk wel duidelijk gemaakt dat een duidelijke ommekeer ook echt nodig is. De problemen waarin Amerika verkeert, heeft hij duidelijk benoemd. Daarbij wees hij erop dat er sprake is van collectieve schuld. Er zijn verkeerde keuzes gemaakt, er heerste egoïsme, het milieu is verwaarloosd en internationaal heeft Amerika wel macht vertoond, maar niet altijd in het belang van een rechtvaardige zaak.

Daarom riep Obama zijn volk op een nieuw begin te maken en zich volwassen te gedragen. „Wat nu van ons vereist wordt, is een nieuw tijdperk van verantwoordelijkheid; een erkenning door iedere Amerikaan dat we plichten hebben jegens onszelf, onze natie en de wereld.” Daarbij appelleerde hij aan het typisch Amerikaanse optimisme dat er onbegrensde mogelijkheden zijn. Maar die hoop was gisteren wel omgeven met realiteitszin: „De problemen zijn ernstig en talrijk. Ze zullen niet snel of gemakkelijk kunnen worden opgelost.”

Obama deed een krachtig beroep op het gehele Amerikaanse volk om in eensgezindheid de problemen aan te pakken. De VS zijn inderdaad een ernstig verdeeld land vol tegenstellingen. Obama lijkt de man die mensen kan binden. Daar ligt ook een groot deel van zijn kracht.

Tegelijk huldigt hij standpunten waarmee hij grote groepen Amerikanen van zich kan vervreemden. Zo maakt de prolifebeweging zich ernstig zorgen over zijn abortusstandpunt, dat gisteren vijf minuten na de beëdiging ook al te zien was op de presidentiële website. Daarmee werd -als eerste daad- heel beslist een einde gemaakt aan het duidelijke prolifebeleid van zijn voorganger Bush. Evenzo is bekend dat de nieuwe president geen bezwaren heeft tegen het homohuwelijk. Binnen conservatieve kringen vraag men zich inmiddels ook af wat Obama gisteren in zijn rede bedoelde met zijn toezegging aan de moslimwereld te zoeken naar „een nieuwe weg voorwaarts, gebaseerd op gezamenlijke interesse en wederzijds respect.”

Een historisch moment was het gisteren zeker. Maar de klemmende vraag is nu in welke richting de loop van de geschiedenis zich nu buigt. Op sociaaleconomisch terrein zijn er goede verwachtingen, op ethisch terrein is er reden tot zorg.