Burgemeester Brouwer van Utrecht spreidt haar handen. „Er is een verdacht pakket bij de Ikea-vestiging in Utrecht gevonden”, zegt ze rond half twaalf in de brandweerkazerne aan de Briljantlaan, die inderhaast is ingericht als persruimte. „Het is een behoorlijk groot pakket. Het is inmiddels tot ontploffing gebracht. Dat veroorzaakte een behoorlijke knal.”

Een van de verslaggevers wijst erop dat een justitiewoordvoerder uit Amsterdam zojuist heeft gemeld dat het pakket geen explosief bevat. „Dat kunnen ze in Amsterdam niet weten”, antwoordt Brouwer. Later blijkt dat het pakket géén explosief bevatte. Een en ander illustreert de verwarring die woensdag Nederland gevangen hield.

De omgeving rond de Ikea-vestiging in Utrecht is veranderd in een vesting. Straten en winkels zijn met rood-wit lint afgezet. Agenten houden het publiek op afstand. Politie te motor en te paard koersen over het bedrijventerrein. Her en der staan ambulancewagens paraat om hulp te bieden.

Bedrijfsleider Fred Smits van Lucky Leder keek gisterochtend vroeg raar op zijn neus toen de alarmcentrale hem meldde dat hij zijn winkel niet in kon. De zaak ligt vlak bij Ikea en was, net als tientallen andere bedrijven, woensdag verboden terrein. „Dit is best onwerkelijk allemaal. Ik heb weer een beetje het 11-septembergevoel.”

Lucky Leder gaat voor duizenden euro’s de boot in. „Dit is absoluut een strop”, zegt Smits, die per fiets vanuit Nieuwegein een kijkje neemt. Voor de ondernemer maken de bommeldingen duidelijk dat er niet zo veel voor nodig is om Nederland flink te ontregelen. „We zijn gevoelig voor acties.”

Ook Wim van der Lugt, werkzaam bij een drukkerij in de buurt van Ikea, is niet gerust op de ontwikkelingen in ons land. „Ik vind allerlei bedreigende dingen wel erg dichtbij komen. Je verwacht bommen in Noord-Ierland. Nu duiken ze hier ook op. Ik vind dat best beangstigend. Voor ’t zelfde geld ontploft er op Hoog Catharijne een bom.”

Verzekeringsman H. Hof, die vanaf zijn werkplek de Ikea-vestiging kan zien liggen, is blij dat de politie forse veiligheidsmaatregelen heeft genomen. „Stel je voor dat er zo’n ding afgaat als er duizend mensen in de Ikea-vestiging lopen.” Hof kon horen dat het pakket, dat op de parkeerplaats bij Ikea is gevonden, tot ontploffing werd gebracht. „Het was maar een knalletje. Met Oud en Nieuw hoor je hardere klappen.”

Een andere voorbijganger is minder te spreken over de massale aanwezigheid van de hulpdiensten rond de Ikea. „Ze maken veel te veel amok”, zegt de vrouw. „Er is wel een voordeel. Als ik een hartaanval krijg, is de ziekenauto in de buurt.”

Conciërge A. Versloot kon gistermorgen ’zijn’ school, het ROC Asa vlakbij Ikea, niet in. Zo’n 1200 leerlingen en 80 docenten kregen een dag vrij. Een crisisteam op school zette een noodplan in werking. Er zijn extra telefonisten ingezet en het bandje voor de roostertelefoon is aangepast aan de ontwikkelingen. De meeste leerlingen waren blijverrast met de onverwachte vrije dag, al waren sommige scholieren minder opgetogen. „Die hebben spullen in hun kluisjes liggen die ze voor hun toetsen nodig hebben.” Hassan Öskaya (16) is te spreken over de vrije dag. „Als ze die bommen maar uitschakelen.”

Nietsvermoedend zijn twee meisjes rond de middag op weg naar de Ikea, waar voor de deur lichtjes in een grote kerstboom pinkelen. Als ze de drukte in de omringende straten in de gaten krijgen, valt het kwartje. „Ik hoorde vanmorgen wel iets over onrust in Amsterdam”, zegt een van de meisjes, „maar ik wist niet dat er in Utrecht ook wat aan de hand was.” Volgende keer beter dan maar. „Hadden we net het idee om kerstspulletjes te kopen, krijg je dit. Gaan we gewoon naar de V&D.”