De Europese Conventie, onder aanvoering van Giscard d’Estaing, moet in de loop van volgend jaar voorstellen presenteren voor nieuwe regels voor de wijze van organisatie en besluitvorming binnen de vanaf 2004 uitgebreide Unie. Inmiddels tekent zich in dat kader een machtsstrijd af tussen de grote en de kleine landen.

Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Spanje willen in de toekomst een vaste voorzitter van de EU voor een lange periode. Momenteel rouleert die post per zes maanden onder alle lidstaten. De kleine partners geven er de voorkeur aan dat niet te wijzigen. Zij vrezen anders een te overheersende invloed van de grote spelers.

Meningsverschillen over deze kwestie tussen Nederland en België zijn volgens Balkenende uit de weg geruimd. De Benelux, zo vertelde hij woensdagavond, neemt afstand van het meerjarig voorzitterschap. „Ik ga tevreden naar huis”, aldus de premier.

Belangrijk is de stellingname van Duitsland. Balkenende zei dat er „soms verschillende signalen” komen van die zijde. De kleine lidstaten proberen onze oosterburen bij de door hen gevormde coalitie te betrekken. Traditioneel houden de Duitsers niet van dominante posities voor bepaalde landen en streven zij naar een sterke rol voor de Europese Commissie, die het belang van het geheel dient te behartigen.

De laatste tijd zijn zij echter weer goede vrienden met de Fransen. Zij werken aan gezamenlijke plannen voor de beoogde hervormingen. Die zullen zij waarschijnlijk volgende maand presenteren. Daarbij zijn compromissen nodig. Steun van Duitsland voor het standpunt van de kleintjes is daarom niet verzekerd. Alles lijkt af te hangen van de uitkomsten van het beraad tussen Berlijn en Parijs.