„Dow moet afval in Bhopal opruimen”
Medewerkers van Greenpeace hebben dinsdagmorgen actie gevoerd op het terrein van Dow Benelux in Terneuzen. Ze willen dat Dow de fabriek en het chemisch afval opruimt dat na de ramp van 1984 in Bhopal in India achterbleef op het terrein van Union Carbide.
Greenpeace voerde daarvoor dinsdag wereldwijd actie, omdat het precies achttien jaar geleden was dat bij de bestrijdingsmiddelenfabriek in Bhopal een grote hoeveelheid gas ontsnapte. Daarbij vielen destijds 8000 doden. Dat aantal is volgens Greenpeace opgelopen tot 20.000, terwijl er ruim 120.000 mensen chronisch ziek zijn. Het bedrijf is daarna vertrokken, met achterlating van de fabriek en de chemische stoffen.
Volgens Greenpeace komen die stoffen uit roestende vaten en lekkende zakken in het milieu terecht en vormen ze zo opnieuw een gevaar. Kinderen gebruiken de fabriek en omgeving als speelterrein, het drinkwater van omwonenden is ernstig vervuild. Vrouwen kampen met vruchtbaarheidsproblemen, er worden misvormde kinderen geboren en steeds meer mensen krijgen kanker en tbc, zegt de milieuorganisatie.
Union Carbide is inmiddels onderdeel van Dow. De actievoerders willen dat Dow Benelux in Terneuzen publiekelijk een standpunt inneemt over de kwestie, en de hoofdvestiging in Amerika onder druk zet om het fabrieksterrein in Bhopal schoon te maken.
De bedrijfsleiding was dinsdagochtend wel bereid achter gesloten deuren een gesprek aan te gaan met mensen van Greenpeace en de twee aanwezige overlevenden uit Bhopal. De actievoerders wilden echter de mening van Dow Benelux in het openbaar horen. Het gesprek ging niet door.
Dow Terneuzen wijst de verantwoordelijkheid voor de situatie in Bhopal met klem af. „De zaak rond de ramp in Bhopal is volgens de Indiase regering gesloten tien jaar voordat Dow Union Carbide overnam”, zegt een woordvoerder van Dow Benelux. De hoofdvestiging van Dow in de Verenigde Staten voert al wel enkele jaren met Bhopal overleg over mogelijkheden om hulp te bieden.
Dat gebeurt volgens de woordvoerder in het kader van de bedrijfsfilosofie dat Dow in elk werelddeel waar het een vestiging heeft, bekijkt wat voor rol het concern kan spelen voor de omgeving. „Greenpeace wil hulp in Bhopal verbinden aan morele verantwoordelijkheid. En daar willen wij niet over discussiëren.”
Greenpeace heeft dinsdag een metershoge replica van het monument dat in Bhopal herinnert aan de ramp, op het terrein van Dow in Terneuzen achtergelaten.
Duizenden Indiërs herdachten dinsdag in Bhopal de ramp met de chemische fabriek. Ongeveer 600.000 slachtoffers dienden een eis tot schadevergoeding in bij de Indiase regering, maar veel zaken liepen vast in bureaucratische procedures. Dinsdag gooiden de bijna 5000 betogers stenen naar de voormalige pesticidefabriek en riepen om de uitlevering van voormalig topman Warren Anderson. Bovendien verbrandden ze poppen die de Amerikaan moesten voorstellen.
De minister-president van de deelstaat Madhya Pradesh, Bhai Mahavir, eiste op de herdenkingsbijeenkomst de onmiddellijke verwijdering van alle giftige stoffen uit de fabriek.
De Indiase regering kwam in 1989 een schikking overeen met de eigenaars, op grond waarvan Union Carbide 470 miljoen dollar uitkeerde. De regering stopte toen alle procedures tegen het bedrijf en topman Anderson. Het hooggerechtshof verklaarde de schikking in 1991 onrechtmatig en stelde Anderson en Union Carbide opnieuw in staat van beschuldiging.