In drie dagen tijd werd de partij, afkomstig van het failliet gegane antiquariaat Lindenberg, aan de man gebracht voor prijzen van 4, 3 en 2 euro per kilo. Vooral theologie en kerkgeschiedenis, maar ook literatuur, jeugdboeken, kookboeken, lp’s, noem maar op. De één vertrok met een stapel Bijbelverklaringen onder de arm, een ander werd de gelukkige bezitter van een Engelstalig standaardwerk over muziekgeschiedenis, een derde ging heen met ”De begeleiding van de vrijwilliger in het individuele pastoraat”.
Na drie dagen verkoop was een ruime helft van de partij verdwenen: meer dan 10.000 kilo. Het restant, nog eens een kleine 10.000 kilo, zal in Ermelo tijdens de zogeheten ”boeldagen” worden vermarkt.

Al op maandagmorgen vroeg was het dringen geblazen. Kratten werden af en aan gesleept, tassen puilden uit. Klanten stapelden de boeken tot aan hun kin, kwamen handen tekort. Uitgever Dingeman van Wijnen noemde de verkoop treffend een „les in zelfbeheersing.”

Wie zouden er allemaal slagen voor die les? Ik heb zelden zo veel mensen in zo weinig tijd zo veel boeken zien verslepen. Zelfs presentator en publicist Martin Ros, toch wel een boekje gewend, kon zijn verbazing niet onderdrukken. „Ik loop alle boekenmarkten in Europa af, maar dit heb ik nog nooit gezien”, zei hij tegen een verslaggever van het Nederlands Dagblad.

Waar liggen precies de grenzen van ’s mensen boekenlust? Praktisch gezien ligt de grens van je bibliotheek vrij eenvoudig: als de boekenkast vol is, als de beschikbare stalruimte op is.

Bij mijn verhuizing een paar jaar geleden –van een royale, laatnegentiende eeuwse bovenwoning in Utrecht naar een dertien in een dozijnnieuwbouwwoning in Apeldoorn– moest ik tot mijn verdriet constateren dat er te weinig ruimte voor de boeken overbleef. Zelfs het naar De Slegte brengen, dan wel bij het oud papier zetten van een metertje of zeven kon daaraan weinig veranderen: op dit moment staan er tien dozen boeken op zolder, ontoegankelijk en dus onleesbaar.

Dat leidt soms tot frustraties, maar ook tot een noodgedwongen en automatische „les in zelfbeheersing”: de ruimte is domweg op. Bij antiquariaten en boekhandels gedraag ik me tegenwoordig dan ook niet meer als een boekbegerige student, maar als een bezadigde opa die per boek afrekent.

En dus hoef je niet meer te kiezen bij een dergelijke verkoop als vorige week: elk boek is er eigenlijk al één te veel. Alleen m’n 9 jarige dochter mocht een paar kilootjes jeugdboeken verschepen.

Naast de praktische overweging van de ruimte is er nog een andere factor: de inhoud van de boeken. Het ging in Ermelo vooral om theologische boeken, en daar kun je er nooit genoeg van hebben, lijkt het. Want daarin staan belangrijke dingen die ’s mensen geestelijk welzijn aangaan.

Juist de mix van geestelijkheid en bezitsdrang frappeerde vorige week. Als het maar om theologische boeken gaat, kunnen kennelijk alle remmen los. Dan verdampen plots de hooggeroemde lessen in zelfbeheersing. Je gaat gewoon uit je dak, je pakt wat je pakken kunt, je rekent af. „Het grote graaien kan beginnen”, klonk het maandagochtend. De stuntverkoping aan de Ermelose Kerklaan was dan ook een wonderbaarlijk voorbeeld van een soort ‘geheiligde hebzucht’: hang naar goede lectuur en verzameldrift gingen hier hand in hand, en van veel boeken te kopen was geen einde.

Reageren aan scribent? beeldenstorm@refdag.nl.