Het vertrouwen van de producenten zakte in december tot min 20,1 van min 9,1 een maand eerder. Dat is de grootste maandelijkse afname sinds 1985, toen het cijfer voor het eerst maandelijks werd berekend. „Het komt door de tegengevallen orderontvangst uit het binnen– en buitenland", aldus Vergeer. Een derde van de ondernemers beoordeelde de orderpositie als slecht.Een toegenomen deel van de ondernemers (38 procent) rekent voor de komende drie maanden op een lagere productie. In november was dat nog 12 procent.

Tegelijkertijd bleef het Nederlandse consumentenvertrouwen in de maand december vrijwel onveranderd. Het consumentenvertrouwen nam licht toe tot min 28, van min 29 in november. Een rood cijfer betekent dat meer mensen negatief gestemd zijn dan positief.

Consumenten waren rond de feestdagen meer bereid tot het doen van aankopen, terwijl ze over het economisch klimaat nog pessimistischer werden dan ze al waren, aldus het CBS. Over het doen van duurzame aankopen als meubelen of een wasmachine waren consumenten minder negatief.

Wel denken consumenten dat de werkloosheid zal stijgen. Het aantal consumenten dat de komende twaalf maanden een hogere werkloosheid verwacht is voor de derde achtereenvolgende maand toegenomen. Bijna 60 procent van de consumenten verwacht inmiddels een toename van de werkloosheid. In november was dit nog ruim 40 procent.

Vrouwen hebben meestal een lager consumentenvertrouwen dan mannen. In de loop van dit jaar zijn mannen echter in een snel tempo pessimistischer geworden, zodat beide nu ongeveer even somber zijn over de economie.

Opvallend was verder dat de afzetprijzen van de industrie in november voor het eerst in vijf jaar zijn gedaald, aldus het CBS. Vooral producten van de aardolieverwerkende industrie werden goedkoper. De prijzen in de sector hangen sterk samen met de ontwikkeling van de olieprijs, die de afgelopen maanden sterk gedaald is. Ook in de voedingsmiddelenindustrie daalden de prijzen. „Wereldwijd zijn de voedselprijzen duidelijk over het hoogtepunt heen", aldus Vergeer.