De islam, verklaarde Bush in de achterliggende tijd keer op keer, is een vreedzame godsdienst, die niet verantwoordelijk is voor het anti-Amerikaanse terrorisme. Herhaaldelijk riep hij op tot tolerantie ten opzichte van moslims.

Bush’ critici -en dat zijn er inmiddels heel wat, aldus het Amerikaanse dagblad The Washington Post- begrijpen best dat diens karakteriseringen van de islam een politieke lading hebben: het is nu eenmaal weinig zinvol moslimstaten zoals Pakistan en Indonesië tegen zich in het harnas te jagen. Volgens hen zijn de beweringen van de president echter „oneerlijk en tot mislukken gedoemd.”

De islam een vreedzame religie noemen „wordt hoe langer hoe moeilijker”, zegt Kenneth Adelman, werkzaam bij de ”Pentagon’s Defense Policy Board”. „Hoe meer je de godsdienst onderzoekt, hoe gewelddadiger die lijkt te worden. Bovendien was haar grondlegger, Mohammed, een strijder; geen pleitbezorger van de vrede, zoals Jezus.”

Een ander lid van de Pentagon-adviescommissie, Eliot Cohen van de John Hopkins School of Advanced International Studies, schreef in een artikel in ”The Wall Street Journal” dat de vijand van de Verenigde Staten niet het terrorisme is, „maar de militante islam.” Deze vijand, aldus Cohen, „heeft een ideologie, en een uur surfen op internet levert de gemiddelde burger op z’n minst het soort inzichten op dat hij of zij zou verwerven door het lezen van ”Mein Kampf” of de geschriften van Lenin, Stalin of Mao.”

Cohen geeft toe dat het voor de regering niet-politiek en „zeer onverkwikkelijk” is om zulke dingen te zeggen. „Maar het uiten van onaangename waarheden is een van de zaken die leiderschap definiëren.”

Eerder deze maand distantieerde Bush zich nadrukkelijk van de uitlatingen van enkele bekende en minder bekende christelijke leiders, onder wie de tv-predikanten Pat Robertson, Jerry Falwell en Franklin Graham. „De islam, zoals gepraktiseerd door een groot aantal mensen, is een vreedzame religie, een religie die anderen respecteert”, zei de president tegen de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan. „Ons land is gefundeerd op tolerantie, meneer de secretaris-generaal, en we respecteren het geloof en we verwelkomen mensen van elke geloofsrichting in Amerika.”

Verzet tegen een dergelijke voorstelling van zaken klonk vorige week ook uit de mond van Paul Weyrich, een invloedrijk actievoerder in het Witte Huis. „Ik heb veel goeds over president Bush te zeggen. Maar één ding verontrust me zeer: de voortdurende promotie door hem en zijn regering van de islam als een religie van vrede en tolerantie, vergelijkbaar met Joden- of christendom.”

Amerikaanse moslims vrezen dat deze conservatieve geluiden uiteindelijk de overhand zullen krijgen. „Het wordt werkelijk een beetje beangstigend”, zegt Ibrahim Hooper, woordvoerder van de Raad voor Amerikaans-islamitische Betrekkingen. „Soms voel ik me als een lid van de Joodse gemeenschap in Duitsland in de latere fasen van de Weimarrepubliek.”

The Washington Post noemt de uitkomst van het debat rond de islam in de VS „cruciaal.”