Belgische koning vraagt Martens als verkenner
De Belgische koning Albert II heeft na drie dagen het ontslag van de regering–Leterme aanvaard. De vorst belastte de regering met het afhandelen van de lopende zaken, meldde de persdienst van de koning maandag.
Albert II vroeg even later oudpremier Wilfried Martens (72) om oplossingen te verkennen voor de politieke crisis. Martens was negen maal premier tussen 1979 en 1992.De ervaren christendemocraat Martens moet de komende dagen gesprekken gaan voeren met de partijvoorzitters. Hij gaat uitzoeken welke regering er mogelijk is, nadat premier Yves Leterme vrijdag het ontslag van zijn regering had aangeboden. Aanleiding daarvoor was dat het Hof van Cassatie aanwijzingen zei te hebben dat regeringskringen op illegale wijze hadden geprobeerd het hof te beïnvloeden tijdens een rechtszaak over de verkoop van Fortis.
In een reactie maandag op de aanvaarding van zijn ontslag en dat van zijn regering herhaalde Leterme dat er geen sprake is geweest van beïnvloeding of belemmering van de rechtsgang.
Voor Leterme was het vrijdag inmiddels de vierde keer in anderhalf jaar dat hij zijn ontslag aanbood. Hij deed dat tweemaal als informateur en tweemaal als premier. In juli weigerde de koning de ontslagaanvraag nog, zodat de Vlaamse christendemocraat moest blijven doorregeren.
Het is niet uitgesloten dat de huidige vijf regeringspartijen doorregeren. Alleen komt er zeker een nieuwe premier en minister van Justitie, omdat Yves Leterme en minister Jo Vandeurzen niet willen terugkeren.
Meestgenoemde kandidaat–premier is dan Jean–Luc Dehaene (68). Hij was al premier van 1992 tot 1999. De populaire Vlaamse christendemocraat Dehaene staat bekend om zijn vaardigheid om compromissen te smeden. Hij is grondlegger van de huidige Belgische staatsstructuur met zijn Vlaamse, Waalse en Brusselse deelregeringen. Dehaene zelf heeft nog niet gereageerd. Hij is momenteel topman van Dexia Bank, Europarlementslid en bestuurder van ’s werelds grootste brouwerij Inbev.
Andere kandidaat–premiers zijn volgens de Belgische media Kamervoorzitter Herman Van Rompuy (christendemocraat) en oud–premier Guy Verhofstadt (liberaal).
De Vlaamse socialistische partij sp.a probeerde maandag alsnog een voet tussen de deur te krijgen in een nieuwe regering. De oppositiepartij meldde maandag dat ze bereid is om te gaan meeregeren.
De Belgische politieke crisis komt op een moment dat de regering juist een reeks belangrijke besluiten moest nemen. Zo is de begroting voor 2009 nog steeds niet vastgesteld, ruim een week voor de jaarwisseling.
Ook moet België nog beslissen over Fortis. Het Brusselse hof van beroep heeft de verkoop aan het Franse BNP Paribas recent twee maanden stilgelegd. De regering kan gaan onderhandelen over een betere prijs ofwel de verkoop doorzetten.
Tegelijk is dringend een formeel besluit nodig om 20.000 rekeningen van het failliete Kaupthing Bank België vrij te geven. Die blijven vooralsnog geblokkeerd, ondanks de verkoop van de bank aan een Libisch staatsfonds.