Nederland komt hiermee zijn belofte niet na om een leidende rol te spelen bij het opstellen van een financieel plan voor een nieuw klimaatverdrag, stellen zondag vijf organisaties waaronder het Wereld Natuur Fonds, Greenpeace, IUCN en ICCO.Frankrijk, momenteel voorzitter van de Europese Unie, en andere invloedrijke landen zoals Noorwegen zijn wel van plan op zulk politiek niveau het overleg bij te wonen dat maandag in Warschau plaatsheeft. VN-secretaris-generaal Ban-Ki Moon komt verder ook.

Voortgang op het gebied van financiering van klimaatmaatregelen is bepalend voor een aantal cruciale thema’s in Poznan, zoals ontbossing, aanpassing aan klimaatverandering en de overdracht van (schone) technologie. Yvo de Boer van het VN-klimaatbureau UNFCCC, ook present in Warschau, riep Bos eerder op een actieve rol te spelen, aldus de organisaties. Een woordvoerster van Bos zei in een reactie dat de minister niet in de gelegenheid is naar Polen te gaan doordat hij dinsdag in de Eerste Kamer bij een debat over topbeloningen moet zijn, en daags daarna in de Tweede Kamer. Het zwaartepunt van het overleg in Warschau ligt volgens haar op dinsdag.

Alle onderhandelingen in Poznan zitten volgens ingewijden momenteel „muurvast”. De klimaattop eindigt vrijdag. De dag ervoor schuiven de milieuministers aan bij de onderhandelaars, onder wie voor Nederland Cramer. Zij lanceerde zondag plannen voor internationaal topberaad medio 2009 in Nederland over financiering van klimaatmaatregelen. Dit initiatief wordt in kringen van milieu- en hulporganisaties bekritiseerd. „We hebben een jaar nodig tot de volgende top in Kopenhagen om afspraken te maken met alle landen. Dat wordt ongelooflijk moeilijk. Een half jaar is gewoon te kort”.

Er valt met Nederland te praten over nog iets meer respijt voor Polen in het halen van zijn milieudoelen, maar het veilen van emissierechten moet recht overeind blijven.

Die boodschap gaf minister Cramer (Milieu) zondag in het tv-programma Buitenhof, enkele dagen voordat ze zelf aanschuift bij de klimaattop van de Verenigde Naties in het Poolse Poznan.

Het veilen van 20 procent van de rechten om C02 uit te stoten vanaf 2013 vormt de kern van de Europese aanpak van het klimaatprobleem. Bij de veiling van emissierechten gaat het om tientallen miljarden euro’s per jaar.

Vooral Oost-Europese lidstaten zoals Polen vinden de maatregelen te ver gaan. Ze willen dat hun elektriciteitsbedrijven worden ontzien, die grotendeels nog stroom opwekken uit het zeer vervuilende steenkool.

Volgens Cramer stelt niet alleen Polen zich hard op in de onderhandelingen, maar ook andere lidstaten zoals Duitsland dat zijn industrie wil compenseren. Nederland zal naar eigen zeggen ook een heel harde rol spelen, maar wil Polen een beetje extra tijd gunnen zolang het hele systeem (dat de vervuiler betaalt) overeind blijft. Donderdag en vrijdag is in Brussel een Europese top, die samenvalt met de slotbijeenkomst in Poznan.

Cramer kondigde verder plannen aan om medio 2009 internationaal topberaad te houden over het klimaat. Volgens haar woordvoerder is het de bedoeling om in juni in Den Haag onder Nederlands voorzitterschap met een groep landen, het bedrijfsleven en hulporganisaties te praten over financiering van maatregelen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Cramer heeft de afgelopen maanden op weg naar Poznan daarvoor voorstellen gedaan in informeel beraad met ruim twintig landen, waaronder China, Brazilië en Zuid-Afrika.

In Poznan komt het onderwerp aan de orde, maar besluiten worden niet verwacht. Het wachten is mede op de nieuwe Amerikaanse president Barack Obama, die op 20 januari wordt beëdigd. Tussen zijn aantreden en de volgende VN-klimaattop in Kopenhagen eind 2009 is geen overleg gepland. Vandaar het voorstel van Cramer, aldus haar woordvoerder.

De Amerikanen komen wellicht ook naar Den Haag. „We moeten zien. Niemand is nog uitgenodigd”. Er zijn wel contacten met het team van Obama, aldus de woordvoerder. „Een topambtenaar van VROM, Maas Goote die de ambtelijke EU-delegatie in Poznan aanvoert, was twee weken geleden al in Washington”.