Onze tijd zou je met recht een pubertijd kunnen noemen: het verschijnsel puberteit staat volop in de belangstelling. Er is veel aandacht voor wie pubers zijn en veel begrip voor hun gedrag. Anderzijds zijn er veel ouders die tobben met het gedrag van hun opgroeiende kinderen en daar in de praktijk geen raad mee weten. Daarom vragen ze om hulp bij de opvoeding.Opvoedingsondersteuning

Bij ons op school werden de afgelopen maand twee ouderavonden georganiseerd in het kader van opvoedingsondersteuning. Dankzij een subsidie van de provincie en een samenwerking van een jeugdorganisatie met de reformatorische scholen kon een programma voor ouders aangeboden worden over aangelegen onderwerpen.

De school koos voor de onderwerpen: ”omgaan met je puber” en ”pubers en de moderne media”. De belangstelling voor de avonden was onverwachts groot. Het waren goede ontmoetingen met en van ouders.

Het recept was eenvoudig: een deskundige (orthopedagoog) houdt een presentatie over het onderwerp. Vervolgens wordt in kleine groepen ouders, onder leiding van een docent, gediscussieerd aan de hand van een aantal stellingen en vragen.

Veel ouders vonden de avonden en vooral het spreken met elkaar over de puberproblematiek, uiterst waardevol. Wat zijn ouders betrokken op zo’n avond. En wat stellen ze zich kwetsbaar op in een onderling gesprek. Juist omdat iedereen in alle openheid zijn zorgen op tafel kon leggen, werd de avond voor allen van grote waarde. Niet alleen omdat ze met elkaar konden delen wat hun grote zorg was, maar ook omdat anderen tips gaven over hoe bepaalde dingen op een andere manier kunnen worden aangepakt. Bij de evaluatie bleek dat ouders nog een veelheid van onderwerpen weten waarover ze op dergelijke avonden zouden willen doorpraten.
Grenzen

Onze tijd is een echte pubertijd. Er is veel aandacht voor pubers. En veel begrip. De vraag is of we daarin als samenleving en als gezindte niet doorslaan. Zolang begrip betekent dat je de achtergrond van het gedrag van je puber doorziet om daar goed op te kunnen reageren, heb ik er geen moeite mee.

Als begrip echter leidt tot het automatisch goedpraten en tolereren van pubergedrag, ga je een grens over. Natuurlijk hebben pubers moeite met de biologische klok. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze altijd op bed kunnen blijven liggen. Het is juist goed om hen ook in dit opzicht aan te spreken op hun verantwoordelijkheid. Als ze op zaterdag bij Albert Hein achter de kassa verwacht worden, zijn ze ’s morgens op tijd aanwezig. Dan moet het op schooldagen en op zondagmorgen toch ook kunnen?

Pubers zijn bezig met hun identiteitsontwikkeling. En daarom schoppen ze vaak tegen de gevestigde meningen in het gezin. Maar dat is nog geen vrijbrief voor het thuisblijven uit de kerk of het experimenteren met zaken die naar de mening van de ouders niet kunnen. Begrip voor de puberteit betekent dat je duidelijke grenzen stelt, over die grenzen voortdurend in gesprek bent met je kinderen en ook naar elkaar toe steeds verantwoording aflegt van de keuzes die gemaakt worden.

Pubers hebben het moeilijk en voor hun omgeving zijn ze ook moeilijk. De puberteit vraagt om geduld en begrip van de ouders. Maar ook om leiding op weg naar volwassenheid. Juist omdat de jongeren het zelf allemaal zo moeilijk vinden, is leiding onontbeerlijk. En als die leiding niet gegeven wordt vanuit de veilige beslotenheid van het gezin, dan valt te vrezen dat van de eerder aangeleerde waarden en normen weinig overblijft.

Omgaan met je puber betekent dat je veel moet geven. Aan energie, aan geduld, aan tijd. En dat je er vooralsnog weinig voor terugkrijgt. Want ze zullen zomaar niet zeggen dat je het goed doet. Alles is immers stom. Overal staat een vraagteken. Altijd is er een dissonant.
Wulfert Floor

Het is van wezenlijk belang om als ouders het gesprek te blijven voeren. Hoe lastig dat in de praktijk ook is. Want hoewel pubers hunkeren naar zekerheid, op een oudermening zitten ze niet te wachten. En hoe goedbedoeld een advies van thuis ook is, ze stellen er altijd een argument tegenover. Toch moeten ouders maar niet het geduld verliezen. Begrip voor je puber betekent immers vooral dat je hem of haar benadert met een open oor en een warm kloppend hart en dat je vooral het gesprek gaande houdt.

Op de eerdergenoemde avonden voor opvoedingsondersteuning bleek dat het gesprek soms onmogelijk wordt. Ongemerkt sta je als ouder niet meer naast, maar tegenover je kind. Een gesprek leidt als vanzelf tot een conflict. Wat voelen ouders zich machteloos als hun kind bewust een kloof creëert.

Het gesprek is onmogelijk geworden. Althans: met je kind. De bekende oefenaar Wulfert Floor moet eens gezegd hebben: Vroeger sprak ik met mijn kinderen over de Heere, tegenwoordig spreek ik met de Heere over mijn kinderen.

Laat dat een troost zijn voor ouders: dat gesprek kan altijd gevoerd worden. Niet omdat er rechten zijn aan onze kant, maar vanwege Gods beloften. Want onze kinderen zijn in hun doop verbonden aan Zijn Naam. Juist daarop valt te pleiten in het gebed.

Reageren aan scribent? welbeschouwd@refdag.nl.