De voorganger van Van der Laan, Vogelaar, zei eind oktober dat het kabinet binnen enkele weken met een „pakket maatregelen” zou komen. Volgens de nieuwe minister geeft „de situatie op de woningmarkt op dit moment geen aanleiding om het bestaande instrumentarium aan te passen.”Van der Laan gaat bijvoorbeeld niet de overdrachtsbelasting verlagen om mensen te stimuleren een ander huis te kopen. Ook wordt de nationale hypotheekgarantie (NHG) niet tijdelijk verhoogd naar 350.000 euro.

Volgens de nieuwe minister „zijn er al langer bekende oorzaken” voor de inzakkende productie van woningen. Hij noemt de aanhoudend hoge bouwkosten. „Daarnaast is er de recente kredietcrisis, met terughoudendheid bij het financieren van bouwprojecten die voor een verdere terugloop van de woningproductie zorgt”, aldus de minister.

De PvdA-bewindsman houdt wel de vinger aan de pols. „Mocht blijken dat de situatie op de woningmarkt de komende maanden verslechtert en afwijkt van een normale economische neergang, dan zal het kabinet zich beraden op aanvullende maatregelen.”

In oktober vroegen de vier grote steden en de Vereniging Eigen Huis (VEH) al om maatregelen om te voorkomen dat bouwprojecten stilvallen. Een verruiming van de nationale hypotheekgarantie zou een van de mogelijke maatregelen zijn.

De Nederlandse Vereniging van Makelaars (NVM) zei woensdag te verwachten dat de huizenprijzen volgend jaar ongeveer 5 procent zullen dalen door de verslechterende economische omstandigheden. „Het aantal transacties zal in het eerste halfjaar afnemen. Degenen die willen kopen, hebben moeite met het rondkrijgen van de financiering”, zei een woordvoerder.

De VEH stelde donderdag vast dat de Eigen Huis Marktindicator in november daalde naar de laagst geregistreerde waarde in de afgelopen jaren (waarde 68, afgezet tegen neutraal 100). De Nederlandse bevolking heeft steeds minder vertrouwen in de woningmarkt. Een ruime meerderheid (55 procent) van de eigenwoningbezitters vindt dat de overheid maatregelen moet nemen om de woningmarkt te ondersteunen.

Zonder adequate maatregelen van de overheid dreigt een „selffulfilling prophecy” voor de woningmarkt (als vaak wordt gezegd dat de markt inzakt, gebeurt het ook, red.), aldus een bericht in Woonpeil, een maandelijkse publicatie van VEH over ontwikkelingen op de woningmarkt. Maatregelen moeten de woningmarkt weer in beweging brengen en het vertrouwen van kopers en financiers ondersteunen, zegt Eigen Huis.

Op dit moment dreigt een ernstige teruggang op de markt die ook grote gevolgen zal hebben voor de economie.

Ondertussen sombert de Nederlandse bevolking over de situatie die is ontstaan als gevolg van de kredietcrisis. De helft van hen vindt het op dit moment geen goed moment om een huis te kopen. Een halfjaar geleden was dit nog maar 36 procent. Het aantal Nederlanders dat denkt dat de huizenprijzen in het komende jaar zullen dalen, neemt snel toe. In september was dat nog 13 procent, in november is het percentage als gevolg van de dramatische ontwikkelingen in de kredietcrisis al gestegen naar 31. „En dat terwijl de economische uitgangspunten voor de woningmarkt nog steeds redelijk goed zijn: de hypotheekrente, de werkgelegenheid, en de financiële positie van huishoudens.”