„Een ijzeren vuist zal nodig zijn”, zei Leopold Schöggl over de procedure die is begonnen om vijf prominente leden van de FPÖ te royeren. Een van de vijf, Alois Pumberger, zei dat er „duidelijk een executiepeloton onder leiding van Jörg Haider aan het werk is.”

Haider kondigde na de desastreuze nederlaag van zijn partij bij de verkiezingen van afgelopen zondag zijn vertrek aan - zijn beproefde methode om medewerkers zijn wil op te leggen. Enkele uren later zei hij dat hij zich door „partijvrienden” had laten overhalen om op zijn besluit terug te komen.

Met zijn felle retoriek tegen immigranten en openlijke geflirt met neonazi’s bezorgde Haider de FPÖ drie jaar geleden bij de landelijke verkiezingen bijna 27 procent van de stemmen. Zondag kwam de partij niet verder dan 10 procent. De conservatieve ÖVP van bondskanselier Wolfgang Schüssel was met een winst van 16 procent de grote winnaar van de verkiezingen. De partij kwam uit op 42 procent. De sociaal-democratische SPÖ bleef op 37 procent steken.

„Ik aanvaard persoonlijk een groot deel van de verantwoordelijkheid voor het slechte resultaat”, zo werd Haider geciteerd door het persbureau APA. „Een ontslag zou dus het logisch gevolg zijn. Maar mijn partijvrienden accepteerden dit niet, omdat zij geloven dat mijn ’Karinthische aanpak’ goed is en ik moet aanblijven.”

Het was de zoveelste keer dat Haider een beslissing om uit de politiek te stappen terugdraaide. Kritiek bleef dan ook niet uit. Franz Fischler, de Oostenrijkse EU-commissaris voor Landbouw, zei dat Haider omwille van het „politieke fatsoen” definitief zou moeten vertrekken. De sociaal-democrate Doris Bures noemde Haiders handelwijze een „belachelijke poging” om zijn wil op te leggen aan zijn partij en suggereerde dat hij nooit echt van plan was geweest op te stappen. Ook Georg Wurmitzer, leider van de conservatieve ÖVP in Karinthië, zei dat Haiders fratsen niet meer waren dan een poging om „zijn team op de knieën te krijgen.”

Met zijn eerdere dreigementen de politiek te verlaten had Haider duidelijk de bedoeling de oppositie in zijn partij te dwingen zijn standpunten te aanvaarden. Maar het besluit van maandag leek serieuzer, omdat hij ditmaal zwaar onder vuur lag vanwege zijn aanvallen op de gematigde vleugel van zijn partij en drie zeer omstreden reizen naar Irak.

Haider lijkt in de eerste plaats de partij weer volledig in zijn greep te willen krijgen, na maanden van door hem geïnstigeerde interne strijd. Gematigde FPÖ’ers voelden zich dermate belaagd dat zij hun regeringsposten opgaven - wat leidde tot de verkiezingen van afgelopen zondag.

Partijlid Peter Sichrovsky zei dat de FPÖ nu wordt gedomineerd door „hoera-Haider-aanhangers.” Oud-partijleider en voormalig vice-kanselier Susanne Riess-Passer zei: „Dit is niet langer mijn partij.”